Page 167 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT COĞRAFYA

COĞRAFYA ÇÖZÜMLÜ
Türkiye'nin Yüzey Şekilleri SORULAR

2. Bu yeryüzü şekli aşağıdaki alanlardan hangisinde
1. ve 2. soruyu aşağıdaki şekle göre yanıtlayınız.
daha yaygındır?
Aşağıda dış kuvvetlerin etkisiyle meydana gelen yer şe-
A) Bolkar Dağları
killerinden birinin oluşum aşamaları gösterilmiştir.
B) Yıldız Dağları

C) Canik Dağları
D) Kaz Dağları
E) Küre Dağları
1. Bu yeryüzü şeklinin oluştuğu araziyle ilgili aşağıda-
kilerden hangisi söylenemez?

A) Mağara ve galeriler yaygındır. Çözüm:
B) Kalker, jips ve dolomit gibi kayaçlar yaygındır. Orta ve Batı Toroslar kalker, kaya tuzu, jips, tebeşir,
dolomit vb. kayaçların en yaygın olduğu, karst topoğ-
C) Batı ve Orta Toroslar'da yaygındır.
rafyasına ait şekillerin çokça görüldüğü yerlerdir. B, C,
D) Yeraltı suları arazi şekillenmesinde etkilidir. D ve E seçeneklerinde yer alan dağlar bu alan dışında
E) Fiziksel ayrışmanın etkisi fazladır. yer alır. Bolkar Dağları ise Orta Toroslar'da yer alır. Bu
nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
Cevap: A
Çözüm:
Şekilde yeraltına sızan suların araziyi aşındırarak
yeraltında mağara, galeri gibi boşluklara neden olduğu
görülmektedir. Yeraltındaki gözenek ve boşluklarda
bulunan yeraltı suları, yüzey suları ile birlikte kalker, kaya
tuzu, jips, tebeşir, dolomit vb. kayaçları çözündürerek
çeşitli şekiller oluşturur. Bu yolla oluşan şekillere karstik
şekil, bu şekillerin yoğun olduğu arazilere ise karst
topoğrafyası denir.
Karstik arazilerde mağara ve galeriler yaygın olduğun-
dan A seçeneği doğrudur.

Kalker, jips ve dolomit gibi kayaçlar yaygın olduğundan
B seçeneği doğrudur.
Türkiye’de Batı ve Orta Toroslar'da karstik araziler yay-
gındır. Bu nedenle C seçeneği de doğrudur.
Karstik arazilerde yeraltı suları arazinin şekillenmesin-
de etkili olduğundan, D seçeneği doğrudur.

Karstik arazilerde yeraltı ve yer üstü sularının kayaç-
ların çözünmesinde etkisi fazla olduğundan kimyasal
çözünme, fiziksel ayrışmaya göre çok daha etkilidir. Bu
nedenle sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
Cevap: E

165