Page 168 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT COĞRAFYA

COĞRAFYA Türkiye'nin Yüzey Şekilleri ÇÖZÜMLÜ SORULAR

3. Türkiye’de akarsuların delta ovası oluşturduğu kıyı- 4. Türkiye’de oluşumlarına göre bazı ovaların gösterildiği
lar için aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söyle- aşağıdaki şemanın bazı bölümleri boş bırakılmıştır
nebilir?
A) Kıta sahanlığının geniş olduğu
B) Kıyılarda girinti ve çıkıntının az olduğu
C) Dalga ve akıntıların fazla olduğu
D) Falezli kıyıların yaygın olduğu
E) Doğal limanların az olduğu

Çözüm:

Dalga ve akıntıların çok kuvvetli olmadığı, derinliğin az
olduğu sığ kıyılarda akarsular denize döküldükleri alan- Boş bırakılan bu bölümlere aşağıdakilerden hangi-
da taşımış oldukları alüvyonları biriktirerek zamanla de- sinin getirilmesi uygun olur?
nize doğru üçgen şeklinde genişleyen delta ovalarının
meydana gelmesine neden olurlar. I II III
Deniz kıyısından 200 metre derinliğe kadar olan alana A) Erzincan Çarşamba Elmalı
kıta sahanlığı denir. Türkiye’de kıta sahanlığının geniş B) Çarşamba Elmalı Erzincan
olduğu alanlarda nehirlerin getirdiği alüvyonların birik-
C) Erzincan Elmalı Çarşamba
mesiyle delta ovaları oluşmuştur. Bafra, Çarşamba ve
Çukurova gibi delta ovalarının oluştuğu alanlarda kıta D) Çarşamba Erzincan Elmalı
sahanlığı geniştir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A E) Elmalı Erzincan Çarşamba
seçeneğidir.
Kıyılardaki girinti ve çıkıntılar, boyuna kıyılarda azdır.
Böyle yerlerde dağlar denize paralel uzandığından, kı- Çözüm:
yılarda dik ve yüksekliği fazla yer şekilleri olan falezler I numaralı boşluk delta ovaları bölümünde yer aldığın-
görülür. Kıyıdan kara içlerine doğru uzanan, dalgalara dan, Karadeniz kıyısında bir delta ovası olan Çarşamba
karşı korunaklı doğal limanlar az, kıyı şeridi oldukça Ovası yazılmalıdır.
dardır. Bu alanlarda akarsuların alüvyonları biriktirmesi
zor olduğundan delta ovaları için uygun şartlar yoktur. II numaralı boşluk karstik ovalar bölümünde yer aldı-
Bu nedenle B, C ve D seçenekleri sorunun cevabı de- ğından, Göller Yöresi’nde yer alan karstik Elmalı Ovası
ğildir. buraya yazılmalıdır.
III numaralı boşluk tektonik ovalar bölümünde yer aldı-
Dalga ve akıntıların fazla olduğu kıyılarda akarsuların
ğından, Doğu Anadolu’da tektonik bir ova olan Erzincan
taşıdığı alüvyonlar, birikmeden dalga ve akıntılarla taşı-
Ovası yazılmalıdır.
nacağından bu kıyılarda da deltaların meydana gelmesi
zordur. E seçeneği de sorunun cevabı değildir. Bu durumda sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.
Cevap: A Cevap: B

166 167