Page 173 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH ÇÖZÜMLÜ
SORULAR
Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri

1. Osmanlı topraklarında XIX. yüzyılda Sırp ve 2. Osmanlı’nın iç pazarlarına nüfuz etmek isteyen
Yunanların isyan etmesinde; Avrupalılar, bunun önünde en büyük engel olarak
ulaşım yetersizliğini görmüştür. Bu nedenle başta
I. Balkan halklarının Sanayi Devrimi ile birlikte zengin-
leşmesi, İngiltere olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri iç pazarlara
mal taşımak için demir yolu ağının kurulması üzerinde
II. Viyana Kongresi'nde Avusturya Başbakanı Meter-
nik'in görüşlerinin kabul görmesi, durmuştur. İngilizler, İzmir-Aydın, Almanlar da Bağdat-
Basra demiryolunu inşa etmiştir.
III. XVIII. yüzyılda yayılan ulus-devlet fikrinin yaygınlaş-
ması
Buna göre Avrupalıların Osmanlı topraklarında de-
durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebi- mir yolu inşa etmelerinde;
lir?
I. yabancı malları iç pazara ucuz fiyatla ve kolayca ta-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III şıma,
II. bölgedeki ham madde ve tarım ürünlerini Avrupa’ya
D) I ve II E) II ve III nakletme,

Çözüm: III. Osmanlı’nın sanayileşmesine önayak olma
amaçlarından hangileri gösterilebilir?
Osmanlı Devleti'nde XIX. yüzyılda Fransız Devrimi'nin
etkisi ve özellikle Rusya’nın çıkarları gereği Balkan ulus- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
larını kışkırtması üzerine Balkanlarda yaşayan toplumlar
bağımsızlıklarını kazanmak için isyan etmişlerdir. Bu bil- D) II ve III E) I, II ve III
giye göre hareket edersek bir numaralı öncülde verilen
“Balkan halklarının Sanayi Devrimi ile zenginleşmesi”
ve iki numaralı öncülde verilen “Viyana Kongresi'nde Çözüm:
Avusturya Başbakanı Meternik'in görüşlerinin kabul
görmesi” düşüncesinin bir etkisini olduğundan söz edi- XVIII. yüzyılın sonlarından itibaren Batılı devletler
lemez. Meternik Sitemi, milliyetçi isyanların önlenmesi, Sanayi Devrimi'nin de etkisi ile kendilerine yeni ham
imparatorluk yapısının korunması gibi esaslara dayanır. madde kaynakları ve yeni pazarlar bulabilmek için ara-
Üç numaralı öncülde verilen “XVIII. yüzyılda yayılan ulus yışlara girmişler, bu amaçlarını gerçekleştirmek içinde
devlet fikrinin yaygınlaşması” durumu Sırp ve Yunan is- Osmanlı topraklarında Abdülmecid Dönemi'nden itiba-
yanlarının çıkışında etkili olan en temel sebeptir. ren yapımına önem verilen demiryolları ihalelerini ala-
bilmek için rekabete başlamışlardır. Bu amaçla, batılı
devletlerin Osmanlı topraklarında demir yolu inşa etme-
Cevap: C
sinin sebebi olarak I. öncülde verilen “yabancı malları iç
pazara ucuz yolla taşıma” ve II. öncülde verilen “bölge-
deki ham madde ve tarım ürünlerini de Avrupa’ya nak-
letme” amaçlarının etkisi olmuştur. III numaralı öncülde
verilen “Osmanlı’nın sanayileşmesine önayak olma”
durumunun ise bir etkisinin olduğundan söz edilemez.

Cevap: C

173