Page 208 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Sosyoekonomik Hayat 2. TEST

7. XIX. yüzyılda basın hayatının gelişmesiyle okuryazar 10. Avrupa'nın ürettiği ucuz mallar karşısında rekabet edeme-
sayısında artış görülmüştür. Bununla birlikte insanlar, yen Osmanlı Devleti'nin yerel üretimi durmuştur.
gazete ve diğer süreli yayınlar vasıtasıyla ülkenin iç
ve dış gelişmeleri hakkında bilgi sahibi olmaya baş- Bu durum aşağıdaki kurumlardan hangisini daha fazla
lamıştır. Basının kamuoyu oluşturma ve toplumu iste- etkilemiştir?
nen yönlere çekmede önemli bir etken hâline gelmesi, A) Lonca B) Tımar C) Medrese
devletlerin de bu gücü daha etkin kullanmak istemele-
rini sağlamıştır. Bu bağlamda çoğu devlet, kamuoyu- D) Vakıf E) Banka
nu kontrol altında tutmak için basını da kontrol etmek
gerektiğini fark etmiştir. Olayları aktarırken kişisel yar-
gı ve düşünceleri de aktardığı için gazeteler, dönem
itibariyle kamuoyu oluşturmada en etkili araç olarak
dikkat çekmiştir.
Paragraf dikkate alındığında aşağıdakilerden hangi-
si söylenemez?
A)Süreli yayınlar halkın bilinçlenmesini sağlamışlardır.
B) Basının kamoyunu yönlendirmedeki etkisi büyüktür.
C) Kamoyu oluşturmanın en önemli ve etkili yolu ba-
sındır.
11. 1648’de imzalanan Westphalia ile devletler, başka dev-
D) Kamoyunu kontrol altında tutmak için basını kontreol letlerin meşru varlığını tanımış ve iç işlerine müdahale
altına almak en etkili yöntemdir. etmeme garantisi vermiştir. Ayrıca devletler karşılıklı

E) Devletler sansür yolu ile basını kontrol altına alarak, ilişkilerde, üst bir otoriteyi kabul etmemiş ve kendi top-
kamoyunu kontrol etmeye çalışmışlardır. raklarında “mutlak egemen” bir konuma yükselmiştir.
Westphalia Barışı, Fransız Devrimi’ne giden yolu açmış
ve Fransız Devrimi’nin getirdiği ulusal egemenlik ilke-
8. Osmanlı Devleti’nde klasik bedesten merkezli şehir ya-
si, yerel ve bölgesel ayrıcalıkları yok etmiştir. Böylece
pıları yavaş yavaş yerini eski şehir merkezlerinin yanı
ülkeyi ulusal sınırlar içinde elde tutacak merkezî bir
sıra bankaların bulunduğu modern şehirlere dönüştür-
devlet anlayışı benimsenmiştir. Fransız İhtilali, ulus
meye başlamıştır.
devlet anlayışının pekişmesini sağlayan bir diğer dö-
nüm noktasıdır. Avrupalı önemli aydınlar, aydınlanma
Paragraf dikkate alındığında Osmanlı kentleri için
çağında sıkça vurgulanan eşitlik, özgürlük, özgür irade
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
gibi kavramlarla monarşilerin ve baskıcı uygulamaların
A) Şehir merkezlerinin formu değişime uğramıştır. önüne geçmeye çalışmıştır. Aydınların öncülüğünde
B) Geleneksel mimari yapılar yerini modern yapılara bırak- demokratik ve anayasal bir süreç başlamıştır. Böylelikle
mıştır. ulusallaşmaya giden yol açılmış ve krallık devletinden,
ulus devlete geçişin adımları atılmıştır.
C) Kentlerde ticari hayatın izleri görülmektedir.
D) Dışa dönük ticari merkezler kurulmaya başlamıştır. Yukarıdaki metinden çıkarılabilecek en kapsamlı
yargı hangisidir?
E) Kentleşmede batılı unsurlar yerini yerli unsurlara bırak-
mıştır. A) Westphalia Barışı, Fransız Devrimi’ne giden yolu
açarak dünyadaki siyasi anlayışı değiştirmiştir.
B) Avrupalı aydınlar halkı aydınlatarak baskıcı uygula-
9. Osmanlı Devleti'nin sanayileşmesini olumsuz etkileyen, malar yerine eşitlik ve özgürlüğe dayanı demokratik
süreç başlamıştır.
I. kalifiye elemen yetersizliği
C) İmparatorluktan ulus devlete giden süreçte West-
II. teknolojik makinelerin dışarıdan alınması
phalia Antlaşmaları ve Fransız İhtilali birer dönüm
III. milli sermaye birikiminin olmaması
noktasıdır.
durumlarından hangileri eğitim sisteminin yetersiz- D) Fransız İhtilali ulusal egemenlik esasına dayalı
liği ile açıklanabilir? merkezi devlet anlayışını getirmiştir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Westphalia Barışı ile devletler birbirlerinin iç işlerine
müdahale etmeme garantisi vermiştir.
D) I ve III E) II ve III

207
206 207