Page 47 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TDE

TÜRKÇE ÇÖZÜMLÜ
SORULAR
Ses Bilgisi

1. Bir sözcüğün türetilirken veya çekim eki aldığında so- 3. Aşağıdakilerin hangisinde ünlü düşmesi vardır?
nundaki ünsüzün düşmesine "ünsüz düşmesi " denir.
A) Soruyu çözemeyince başını kaşıdı.
Aşağıda verilen “-cik, -cek” eki almış sözcüklerden B) Arkadaşım midesinden rahatsızdı.
hangisi ünsüz düşmesine örnek olarak gösterile-
C) Akşam olunca ortalıktan el ayak çekildi.
mez?
D) Yüzüne hasret kaldık.
A) ufacık E) Omzuma çuvalımı atıp çıktım.
B) küçücük
C) büyücek
Çözüm:
D) alçacık
İkinci hecesinde dar ünlü bulunan kimi sözcüklere ün-
E) yavrucak lüyle başlayan bir ek geldiğinde dar ünlü düşer. Bu ses
olayı E seçeneğindeki "omzuma" sözcüğünde örnek-
lenmiştir. Bu düşmenin sebebi, orta hecenin vurgu-
Çözüm: suz söylenmesidir. Onun için bu kural ” Vurgusuz orta
hecenin dar ünlüsü düşer.” biçiminde de özetlenebilir.
Sorunun öncülünde ünsüz düşmesi açıklaması verilmiş. Seçeneklere baktığımızda A’da başını, B’de midesi,
Seçenekler incelendiğinde ufak-cık /ufacık, küçük-cük / C’de ayak, D’de yüzü isimlerinde olmadığı görülecektir.
küçücük, büyük-cek / büyücek, alçak-cık/ alçacık şek- Ancak E seçeneğindeki omuz-u / omzu şeklinde kulla-
linde düşmenin olduğu görülür. Ancak E seçeneğinde nılmıştır.
ünsüz düşmesi yoktur.
Cevap: E
Cevap: E

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşa-
ması yoktur?
2. Aşağıdaki dizelerin hangisinde “ulama” vardır? A) Onun penceresinden her gün sokağı izleyip dururdu.

A) Zebun oldum dört yanıma bakarım. B) Senin geldiğini görünce mutluluktan gözlerinin içi
güldü.
B) Yedi yıldır ben bu derdi çekerim.
C) Okulun duvarına bayrağı asmak için epeyce uğraş-
C) Bunları söyleyen ben değilim ki! mışlar.
D) Yenemedim yavrucağımı aldı felek. D) Yapılan antlaşmalar milletlerarası hukuka uygun ol-
malıdır.
E) Meydanda oynanan toptur, oyundur.
E) Bütün gün bunları yiyerek sağlığını tamamen riske
atıyorsun.
Çözüm:

Art arda gelen iki kelimeden birincisinin sonundaki ün- Çözüm:
süzün, ikinci kelimenin başındaki ünlüyle ses bakımın- Süreksiz sert ünsüzlerle (p, ç, t, k) biten bir sözcü-
dan bir hece oluşturacak biçimde bağlanarak söylen- ğe ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde sözcüğün so-
mesine ulama denir. Örneğin "Artık demir_ almak günü nundaki sert ünsüz yumuşar ve (b, c, d, (ğ) g) olur.
gelmişse zamandan" dizesinde işaretli yerde ulama Ancak bu kurala uymayan sözcükler de vardır. Yabancı
yapılmıştır. Sözcükler arasında herhangi bir noktalama sözcüklerin çoğu bu kurala uymaz. Cumhuriyet-i /
işareti varsa ulama yapılmaz. Soruya baktığımızda B, Cumhuriyeti, devlet-i / devleti, edebiyat-ı / edebiyatı,
hukuk-u / hukuku gibi. A seçeneğinde sokağı, B se-
C, D, E seçeneklerinde ulamanın yapılmadığını söyle-
çeneğinde geldiğini, C seçeneğinde bayrağı, E seçe-
yebiliriz. Fakat A seçeneğinde "Zebun oldum dört ya-
neğinde sağlığını sözcüklerinde ünsüz yumuşaması
nıma bakarım" cümlesinde altı çizili kelimeler arasında
vardır. Fakat D seçeneğinde yer alan hukuku yabancı
ulama yapıldığını söyleyebiliriz.
bir sözcük olup ünsüz yumuşamasına uğramamaktadır.
Cevap: A
Cevap: D
45