Page 60 - Sosyoloji 2 | 1.Ünite

SİYASET KURUMU VE SİYASİ PARTİLER

KAVRAMLAR DERSE HAZIRLIK
• Siyasi parti 1. Ülkemizdeki siyasi partilerin faaliyetlerini gözlemlediniz mi? Düşüncelerinizi payla-
şınız.
2. Siyasi partilerin toplum yaşamındaki etkileri nelerdir? Belirtiniz.

SİYASET KURUMU VE SİYASİ PARTİLER

Siyaset kurumu, toplumda kamu düzenini sağlamak ve
genel yönetimi gerçekleştirmek üzere oluşturulmuş temel bir BİLİYOR MUYDUNUZ?
kurumdur. Siyaset; toplumu meydana getiren, çıkarları ve is-
• Türkiye’de Yüksek Seçim Kurulunun
tekleri farklı olan değişik bireyleri ve grupları çatıştırmadan
(YSK) 1 Şubat 2017 itibarıyla toplam seç-
toplumun varlığını ve bütünlüğünü korumaya yönelik ilişkiler
men sayısını 58 milyon 291 bin 898 olarak
ağından meydana gelen bir kurumdur. Bu kurumu oluşturan açıkladığını biliyor muydunuz?
önemli unsurlardan biri de siyasi partilerdir. www.milliyet.com
Bir program etrafında toplanmış, siyasal iktidarı elde et-
mek ya da paylaşmak amacını güden, süreklilik arz eden, örgüt
özelliği gösteren kuruluşlara siyasi parti denir. Siyasi partiler,
devlet işlerine katılabilmek ve devlet etkinliklerinin biçim,
amaç ve içeriğini belirleyebilmek ve iktidara gelmek amacıyla
örgütlenir.

Siyasi partiler çoğulcu demokrasinin vazgeçilmez ögele-
ridir. Demokrasilerde iktidarı belirleyen halktır. Çoğulcu de-
mokrasilerde halk, siyasi partileri seçimle işbaşına getirerek
onlara egemenliği kullanma hakkını verir. Seçimle başa gelen
siyasi parti, hem halkın desteğini alarak hem de hukuk kural-
larına uyarak meşruiyet kazanmalıdır. Halkın desteğini kaybe-
den bir hükûmetin hukuken meşru olsa bile değiştirilmesi gerekir.
Siyasi partiler, toplumu ilgilendiren sorunların çözümü için önerilerde bulunur, demokrasi ortamının çok
sesliliğini sağlar. Siyasi partiler, toplumdaki çeşitli grupların çıkarlarını korumak ve böylece onların oylarını
alarak iktidara gelmek amacıyla kurulmuştur. Siyasi partiler, hukuk düzeninin sınırladığı çerçevede birbirleriyle
rekabet ederek halkın oyunu almaya çalışır. Demokratik sistemlerde karşıt görüşlü partiler birbirleriyle iktidara
sahip olmak için yarışır. Siyasi partiler, tüzük ve programlarıyla fikirlerini ve yapacakları işleri bir bütün olarak
halka sunar. Halk da kendi yararına en uygun olan partiyi seçip ona oy verir.

Siyasal partiler devlet yönetiminde olsun olmasın yöneticilerle yönetilenler arasındaki boşluğu doldururlar.
Kendi toplumsal eğilimlerinin, isteklerinin doğrultusunda siyasal kararları etkilemeye çalışırlar. Siyasi partiler
iktidar olamadıklarında muhalefet olur. İktidara gelen bir siyasi partiye oy veren ya da vermeyen seçmenler, o
iktidarın yapacağı icraatları tam olarak bilemezler. Siyasi partiler muhalefet göreviyle iktidarı denetlediği gibi
halka iktidarın yaptıklarını duyurur. Muhalefet partileri, yerine getirdiği bu görevle siyasetin vazgeçilmez un-
surlarıdır. Partiler toplumun dinamik siyasal ögeleridir. Partilerin toplum içindeki en önemli işlevleri; yönetici-
lerin eğitilmesi, program yapma, haber alma-verme, siyasal bütünleştirme, sivil denetim, siyasal katılımı artırma
ve toplumsal sistemi dengelemedir.
BİR SİYASAL PARTİNİN TAŞIMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Temsil ettiği toplumun çıkar ve haklarını savunan bir programı olmalıdır.
Programı doğrultusunda iktidara aday olmalıdır.
Süreklilik arz etmelidir. Partinin süresi, yöneticilerinin başta olmaları ile sınırlı olmamalıdır.
Ülke genelinde bölgesel örgütlenmelerinin olması gerekir. Bu bölgesel örgütler parti merkezi ile bölge halkı arasında
ilişkiler kurarak karşılıklı iletişim ve etkileşim oluşturmalıdır.
Seçimler ve propaganda ile halk desteğini almayı ilke edinmelidir.

70 SİYASET KURUMU VE SİYASİ PARTİLER