Page 78 - Sosyoloji 2 | 1.Ünite

39. ETKİNLİK
YORUMLAYINIZ

Atatürk’ün Laiklik ve Din Konusundaki Sözleri
Atatürk’ün Laiklik ve Din Konusundaki Söz-
leri “Vicdan hürriyetine asla müdâhale edilemez,
zira bu ferdin tâbiî haklarının en mühimlerinden
biri addedilir… Her fert, istediğini düşünmek, is-
tediğine inanmak, kendine mahsus siyâsî bir fikre
mâlik olmak, mensup olduğu bir dinin icaplarını
yapmak veya yapmamak hak ve hürriyetine sâhip-
tir. Kimsenin fikrine ve vicdanına hâkim olunamaz.
Türkiye’de her yetişkin (reşit) dinini seçmekte hür-
dür. İbâdet hürriyetine gelince, insanlar hangi dine
mensuplarsa o din ile ilgili âyin ve merasimleri yap-
makta serbesttir. Fakat, âyinler asayiş ve genel adaba
aykırı olamaz, siyâsi gösteri şeklinde de yapılamaz.”
www.atam.gov.tr

Türkiye Cumhuriyeti’nde Laikliğin Gelişimi
Osmanlı devletinde yönetim biçimi saltanata dayanıyordu. Osmanlı anlayışına göre padişah halife un-
vanını taşıdığından tüm Müslümanlar için “mukaddes” (kutsal) sayılırdı. Devletin yönetim anlayışı örfi ve
şeri hukuka dayanıyordu. Millî mücadele devam ederken yeni kurucu meclis 23 Nisan1920’de kuruldu. Bü-
yük Millet Meclisinin açılmasıyla yeni bir devletin temelleri atılmış oldu. Yeni kurulan meclisin amacı “va-
tanı” kurtarmaktı. Bu meclisin yaptığı 1921 Anayasası’nda “Devletin dini İslam’dır’’ ibaresi yer aldığından
Türkiye Büyük Millet Meclisi bir süre din esaslarına uygun olarak çalıştı. Büyük Millet Meclisinin açılması
birlik ve beraberliğin sağlanması açısından önemli bir gelişme oldu. Şimdi egemenliğin doğrudan doğruya
ulusa ait olduğu bir devlet ku-
rulmuştu. Kurulan yeni devlet
20 Nisan 1924 tarihinde, 491
sayılı kanunla ikinci bir anayasa
kabul etti. Bu anayasada “Dev-
letin dini, İslam dinidir’’ mad-
desi 10 Nisan 1928'deki deği-
şiklikle kaldırıldı ve laiklik ilkesi
1937'de anayasaya girdi.

Görsel 1. 31: Atatürk ve din adamları

SORULAR

1. Atatürk’ün “Her fert, istediğini düşünmek, istediğine inanmak, kendine mahsus siyâsî bir fikre mâlik
olmak, mensup olduğu bir dinin icaplarını yapmak veya yapmamak hak ve hürriyetine sâhiptir.’’ sözüyle
anlatmak istediği ne olabilir? Görüşlerinizi söyleyiniz.
2. Atatürk’ün yukarıdaki sözlerinden hareketle din hakkındaki düşüncelerinin neler olduğunu belirtiniz?
3. Türkiye’de laiklik ilkesine geçişte atılan ilk adım hangisidir? Türkiye Cumhuriyeti’nin laik düzene geçiş
aşamaları hakkında neler söyleyebilirsiniz?

88 ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCEDE LAİKLİK