Page 74 - Sosyoloji 2 | 1.Ünite

37. ETKİNLİK
YORUMLAYINIZ

Sosyolojik Anlamda Din
Din kavramı din sosyolojisinin başlangıçtan
beri en çok tartışılan kavramlarından bir tanesi-
dir. Birçok sosyolojik kavram gibi dinin tanımı,
problemli bir alan olarak karşımıza çıkmakta;
dinden neyi kastettiğimize bağlı olarak tanımla-
malar farklılık göstermektedir. Batılı din bilimci-
leri genellikle dinî, özsel ve işlevsel olmak üzere,
iki kategoride tanımlama ya da açıklama eğili-
mindedir. Tartışma ana hatlarıyla Durkheim’e ait
olan ve dinin ne işe yaradığı üzerine yoğunlaşan
işlevselciliğe karşı Weber‘in temel vurgusu olan
dinin ne olduğu şeklindeki özsel tanım arasında-
Görsel 1. 28: Kudüs, Mescid-i Aksa
dır. Özsel tanımlamalar dinin içeriği ya da özüyle
ilgili karakterleri içerir. Bu öz, çoğunlukla, duyu-
larımızla tecrübe edemeyeceğiz ya da zihnimizle
idrak edebileceğimiz olağanüstü fenomenlere ilişkin inanca dayanır. İşlevsel tanımlar ise dinin fertlere ya
da topluma sağladığı farz edilen yararları tasvir ederler. Sözgelimi, bazı işlevsel tanımlar, dinî hayata anlam
veren tamamen insan etkinliği olarak tarif ederler. Basitçe ifade edersek, özsel tanımlar dinin ne olduğunu;
işlevsel tanımlar ise dinin ne yaptığını bize anlatır.
dergipark.ulakbim.gov.tr
SORULAR

1. Yukarıdaki görselde Musevilik, Hristiyanlık ve İslamiyet için kutsal kabul edilen Kudüs şehrini görü-
yorsunuz. Bu şehrin yapısını değiştirmeye çalışmanın doğuracağı sonuçlar nelerdir? Düşüncelerinizi
paylaşınız.
2. Metinden hareketle sosyologların dine bakışının nasıl olabileceği hakkındaki görüşlerinizi söyleyiniz.

Dinin Toplumsal Yaşam Üzerindeki Etkisi
Din, sadece insanla tanrı arasındaki ilişkiyi düzenlemez, insanın insanla ve toplumla olan ilişkileri ko-
nusunda da kurallar içerir. Hatta hukukun başlangıçta çoğu kez dinî ayinlerle ve usullerle karmaşık şekilde
ortaya çıktığını gösteren kanıtlar mevcuttur. Hukukun kaynağı olmasının yanı sıra günümüz hukukunun
din kurallarından etkilendiği de bir gerçektir.
Toplumda dinin yeri, çeşitli bakımlardan incelenmelidir. Dinlerin hak ve adaleti savunması; insanları
ahlaka ve erdeme yöneltmesi toplumsal yaşama büyük katkı sağlar. Din sosyal bütünleşmenin korunmasın-
da da önemli rol oynamaktadır. Dinin ayrıca şu fonksiyonları yerine getirdiği de söylenmelidir:
• Din toplumun istikrarının ve sürekliliğinin sağlanmasına katkı yapar.
• Din, toplum üyelerine, güç çevre şartları içinde varlığını sürdürme mücadelesi için cesaret verir.

• Dua etmek insanların ruhsal baskılardan sıyrılabilmeleri için bir kurtuluş yoludur.
• Dinsel törenler toplum dayanışmasını kuvvetlendirici araçlardır.
www.aof.anadolu.edu.tr
SORULAR

1. “Farklı da olsak bir bütünün parçalarıyız.” sözünden anladıklarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. İslam dininin sosyal düzen üzerindeki etkileri nelerdir? Açıklayınız.

84 GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DİN