Page 72 - Sosyoloji 2 | 1.Ünite

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DİN

KAVRAMLAR DERSE HAZIRLIK
• Din • Natürizm 1. İnsanların bir dine inanmalarının sizce nedenleri neler olabilir? Payla-
• Totemizm • Manizm şınız.
• Fetişizm • Politeizm 2. Din ile toplumsal düzen arasında bir ilişki var mıdır? Görüşlerinizi
• Animizm • Monoteizm belirtiniz.

TOPLUMSAL DÜZEN AÇISINDAN DİN

Sosyoloji, din olgusunu toplumun bir parçası olarak ele
alır. Dinin toplumsal anlamı, değeri, önemi ve sonuçları BİLİYOR MUYDUNUZ?
üzerinde durur. Sosyoloji için din toplumsal kurumlardan
biridir. Sosyoloji, tarih boyunca ortaya çıkan dinleri karşı- Eski Türklerde ilk dinsel inancın totemizm oldu-
laştırır. Dinlerin nasıl değiştiğini, bu değişikliklerin neden- ğunu biliyor muydunuz?
www.turkoloji.cu.edu.tr
lerini araştırır. Dinsel inancın doğru, yanlış, iyi ya da kötü
olup olmadığı toplum bilimciyi ilgilendirmez. O, değer yar-
gılarında bulunmaksızın din olgusunu topluma etkileri yönünden ele alır ve inceler.

Sosyoloji, çeşitli dinlerde ortak olan ögeleri araştırır. Bu ögeler; kutsal ve doğaüstü, inanç ve değerler sistemi,
ibadet ve ayinlerdir.

FARKLI DİN VE İNANÇLAR

Totemizm: Klanda görülen en eski ve en ilkel dindir. Durkheim (Durkaym); klanı ilk topluluk, onun dini olan
totemizmi de ilk din saymaktadır. Totem, kutsal sayılan bir bitki ya da hayvanlara ilkel insanların tapmasıdır.

Fetişizm (putpereslik): Totemin resmine ya da heykellerine tapmadır. İlkel toplumlarda doğaüstü bir güç ve etkisi
olduğuna inanılan canlı veya cansız nesnelere tapınma.

Animizm (ruha tapma): Antropolog Edward Tylor’a (Edvard Taylır, 1832-1917) göre animizm doğadaki tüm
varlıkların bir ruha sahip ve canlı olduğu, tüm evrenin ruhlarca yönetildiği inancıdır.

Natürizm: Genellikle ilkel insanların açıklayamadığı ya da korktuğu güneş, ay, yıldırım, ateş gibi doğa varlıkla rına
tapınmasıdır.

Manizm (ocak dini): Ölen ataların ruhlarının aile çevresinde yaşadığı ve aileyi koruduğu inancına dayanır. Bu ne-
denle her evde büyük ocaklar yakılır ve ruhların aileyi terk etmemesine çalışılır.

Politeizm (çok tanrıcılık): Birden fazla tanrının varlığına inanmadır.

Monoteizm (tek tanrıcılık): Tek tanrılı din anlayışıdır. İslamiyet, Hristiyanlık, Musevilik gibi dinler tek Tanrı
inancının olduğu dinlerdir.

Konfüçyüsçülük ve Budistlik gibi dinler de vardır. Bunlar daha çok “ahlak dinleri” olarak bilinir.

82 GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DİN