Page 15 - Tarih 9 | 1.Ünite

TARİH VE ZAMAN

Celâli Takvimi, Büyük Selçuklu Sultanı Celaleddin Melikşah’ın
(1072-1092) emriyle Ömer Hayyam başkanlığında kurulan
bir astronomi heyetince hazırlanmıştır. Başlangıç olarak 1079
yılı kabul edilmiş ve güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir.
Rûmî Takvim, Osmanlı Devleti’nde mali işlerin düzenlenmesi
amacıyla kullanılmıştır. Güneş yılı esasına dayanan bu tak-
vimde bir yıl 365 gün 6 saattir. 1839’dan itibaren mart ayı,
mali yılbaşı olarak kabul edilmiştir. Miladi takvimle arasında
584 yıllık fark vardır.

Miladi takvim, günümüzde dünyada en yaygın kullanılan
takvimdir. Bir yıl 365 gün 6 saattir. Başlangıcı, Hz. İsa’nın
doğumundan bir hafta sonrası yani 1 Ocak’tır. Kökeni Mısır-
lılara dayanan bu takvimi Romalılar geliştirmiş ve Papa 13.
Gregorious (Gregoryus) son şeklini vermiştir. Bu nedenle
“Gregoryen takvimi” de denir. Ülkemizde 1 Ocak 1926’dan
itibaren kullanılmaya başlanmıştır.

Hicrî Takvim Miladi Takvim
• Bir yıl 354 gün 8 saattir. • Bir yıl 365 gün 6 saattir.

• Başlangıç Hz. Muham- • Başlangıcı 1 Ocak’tır.
med’in hicretidir.
• 1 Ocak 1926’da kullanılma-
• Dinî günler bu takvime ya başlandı.
göre belirlenir.
• Güneş yılına göre düzenlen-
• Ay yılına göre düzenlenmiştir. miştir.

Yüzyılların sınıflandırılmasında milat kavramı dikkate alınır.
Hz. İsa’nın doğumundan önceki yıllara MÖ (milattan önce),
sonrasına da MS (milattan sonra) denir. Yüzyıl kavramı teo-
rik olarak sonu çift sıfır ile biten bir yılda başlar ve “yüzyıllık
dönem” anlamında kullanılır. Bu kavram, XVI. yüzyılda or-
taya çıkmıştır.
Milat
MÖ Hz. İsa’nın doğumu MS

I. yüzyıl I. yüzyıl

I. yüzyılın 1. yarısı I. yüzyılın 2. yarısı I. yüzyılın 1. yarısı I. yüzyılın 2. yarısı

1. çeyrek 2. çeyrek 3. çeyrek 4. çeyrek 1. çeyrek 2. çeyrek 3. çeyrek 4. çeyrek

99-75 74-50 49-25 24-0 0-24 25-49 50-74 75-99
100 0 100
Yüzyıl hesaplamalarında verilen tarih bir ve iki basamaklı sa-
yıdan oluşuyor ise I. yüzyıldır. Üç basamaklı sayıdan oluşan
bir tarih ise yüzler basamağına bir eklenir. Dört basamaklı
sayıdan oluşan bir tarih ise binler ve yüzler basamağındaki
sayılar iki basamaklı kabul edilir ve bu sayıya bir eklenir. Ör-
neğin 1453’teki İstanbul’un Fethi, XV. yüzyılın ikinci yarısında
ve aynı yüzyılın üçüncü çeyreğinde meydana gelmiştir.

23