Page 13 - Tarih 9 | 1.Ünite

TARİH VE ZAMAN

1.3. ZAMANIN TAKSİMİ

1071
MÖ 3200
MS 375 2023
MÖ 753 MS 622 1453 1789
0 1919

MÖ 776 1538
MÖ 209 MS 571 1881
1176 ?

Verilen rakamlar size ne anlam ifade etmektedir? Siz ol- TARTIŞALIM
saydınız yukarıdaki tarih cetveline hangi tarihi koymak
isterdiniz? Neden?

Tarihin Dönemlendirilmesi

İnsanlığın ortaya çıkışıyla birlikte insanın karşılaştığı temel
sorunlardan biri, zamanı anlamlandırmak olmuştur. İnsan,
geçmişini bir düzene sokmak için asır, çağ, devir gibi terim-
lere başvurmuştur.
Yazı sayesinde tarihin kaydını tutmaya başlayan insanoğlu
yazının keşfini bir dönüm noktası olarak kabul etmiştir. Bu-
nun sonucunda yazıdan önceki zamanlar tarih öncesi, sonraki
zamanlar ise tarihî dönemler olarak adlandırılmıştır. Böyle-
ce tarihî olayların daha rahat incelenmesi, araştırılması ve
öğrenilmesi için tarihçiler tarihi belirli dönemlere (çağlara)
ayırmıştır.
Geçmişin dönemlendirilmesinde farklı toplum ve kültürler
kendi tarihlerindeki önemli olayları esas almıştır. Örneğin Batı
dünyası, özellikle Avrupa tarihi merkezli bir dönemlendirme
meydana getirmiştir. Başta Cellarius (Seleriyus) (1634-1707)
olmak üzere bu sistemi kullanan Avrupalı tarihçiler, tarihi
dönemlendirirken dünyanın diğer bölgelerini dışarıda bıra-
karak sadece Avrupa tarihiyle ilgili olayları tercih etmişlerdir
(Görsel 1.12). Görsel 1.12
Cellarius (Portre)
Başta Orta Çağ olmak üzere İlk Çağ ve Yeni Çağ’ın başlangıç (Scottish National Portrait
ve bitişlerini belirleyen tarihî gelişmeler doğrudan Avrupa Gallery)
tarihiyle ilgili olaylardır. Bu dönemlendirmeler esas alınırken
Batı toplumlarının tarihî gelişim aşamalarını gösteren kölelik,
feodalizm, kapitalizm dikkate alınmıştır. Avrupalı olmayan
milletler, Avrupa coğrafyasını ve tarihini etkilerse (Kavimler
Göçü ve İstanbul’un Fethi gibi) bu dönemlendirme içerisinde
ancak yer alabilmiştir. Doğal olarak da günümüzde bu dö-
nemlendirmelerin doğruluğu tartışılmaktadır.
Tarihin bu şekilde dönemlendirilmesi, Avrupa tarihi merkez-
lidir ve Türk tarihiyle de örtüşmemektedir. Oysa Türk tarihi,
sınırları belirli bir coğrafyada değil aynı zaman dilimi içerisinde
değişik coğrafyalarda meydana gelmiştir.

21