Page 84 - Uluslararası İlişkiler

ÜNİTE
5 ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

ETKİNLİK

Avrupa Birliğinin 1959’dan itibaren genişleme sürecini, aşağıdaki tabloda gösteriniz.
ÜYELİK
GENİŞLEME DÖNEMLERİ ÜYE ÜLKELER
TARİHLERİ

1. Genişleme 1973

2. Genişleme 1981

3. Genişleme 1986

4. Genişleme 1995

2004

5. Genişleme
2007

2013

3. Ekonomik Örgütler
Ekonomik amaçlı uluslararası örgütler, evrensel düzeydeki ekonomik ilişkilerin sağlıklı şekilde
yapılandırılması ve sürdürülmesi amacıyla oluşturulmuştur. II. Dünya Savaşı’nın sebep olduğu yıkımın
ardından tahrip edilmiş olan dünyayı yeniden inşa etmek, ekonomik sistemi dengeye kavuşturmak, ulus-
lararası serbest ticareti sağlamak ve mali alandaki iş birliklerini geliştirmek amaçlanmıştır.
Faaliyet alanı bakımından başlıca ekonomik amaçlı örgütler şunlardır:

DTÖ (Dünya Ticaret Örgütü)
DTÖ’ nün temeli, II. Dünya Savaşı öncesi görülen ekonomik krizin tekrar yaşanmaması için 1947
yılında yapılan GATT’a (Ticaret ve Tarife Genel Anlaşması) dayanmaktadır.
Örgütün adı 1994’te Fas’ın Marakeş kentinde yapılan toplantıda DTÖ (Dünya Ticaret Örgütü) ola-
rak değiştirilmiştir. BM’ye bağlı olarak kurulan ve Türkiye’nin de üyesi olduğu örgütün merkezi, İsviçre’nin
Cenevre kentindedir. 1 Ocak 1995’te faaliyete başlayan DTÖ’nün temel işlevleri şunlardır:
Dünya ticaretinin liberalleştirilmesine katkıda bulunmak
Ticari görüşmelere forum oluşturmak
Ticari anlaşmazlıklara çözüm getirmek
Ulusal ticaret politikalarını yaygınlaştırmak
Uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapmak
DTÖ, temel işlevlerinin yanında üye ülkelerin ticaret rejimlerini izleyerek ticari verileri kapsamlı bir
veri tabanında toplar. Örgütte kararlar oy birliği ile alınır. Aksi durumlarda 3/4 çoğunluk aranır.

OECD (Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Teşkilatı)
OECD, 1947-1960 yıllarında faaliyette bulunan Avrupa İktisadi İş Birliği Teşkilatının (OECC) ye-
rine kurulmuş uluslararası bir kuruluştur (Tablo 5.24). 1960 yılında OECC’ye ABD, Kanada ve İspanya
katılınca örgütün adı OECD olarak değişmiştir. Türkiye’nin de Aralık 1960’ta üye olduğu OECD’nin mer-
kezi Paris’tedir.

84