Page 5 - Biyoloji 12 | 4.Ünite

4.1.1. ÇEVRE ŞARTLARININ GENETİK

DEĞİŞİMLERİN SÜREKLİLİĞİNE OLAN

ETKİSİ

Her türün karakteristik bir yapısı vardır. Bu karakteristik özelliklerden
yararlanılarak canlılar arasında sınıflandırmalar yapılmıştır. Aynı türe
ait bireylerde gözlemlenen bu karakteristik farklılıklara varyasyon adı
verilir. Varyasyonlar, çevrenin etkisiyle kalıtsal olarak gerçekleşebildiği
gibi kalıtsal olmadan da gerçekleşebilir.
Kalıtsal olmayan varyasyonlarda genler bir değişikliğe uğramaz ancak
genlerin işleyişinde bir değişiklik meydana gelir. Bu varyasyonlar, sa-
dece bireyi etkiler ve yavrulara aktarılmaz. Ortamın sıcaklığı, ışık mik-
tarı, beslenme, kimyasal maddeler ve mekanik etkiler kalıtsal olmayan
varyasyonlara sebep olabilmektedir. Güneş ışığının deri rengini koyu-
laştırması, spor yapan kişilerin kaslarının gelişmesi, kaza sonucu mey-
dana gelen organ ve doku kayıpları, aşırı beslenme sonucu meydana
gelen obezite yavru bireylere aktarılmaz. Örneğin sıcaklığın etkisiyle
çuha çiçeği farklı renklerde çiçek açar. 15 - 25 ⁰C’de kırmızı renkli iken
25 - 35 ⁰C’de beyaz renkli çiçekler açar (Görsel 4.4, 5).

Görsel 4.4: Kırmızı çuha çiçeği Görsel 4.5: Beyaz çuha çiçeği

Aynı türe ait bireyler içerisinde gözlemlenebilen kalıtsal çeşitlilikler ka-
lıtsal varyasyonu oluşturur. Kalıtsal varyasyonlara mayoz, döllenme ve
mutasyon gibi olaylar sebep olabilir. Dil yuvarlayabilme ya da yuvar-
layamama, göz rengi, saç şekli ve rengi, kan grubu gibi insanlarda
bulunan karakteristik özellikler genetik varyasyonlara örnek verilebilir.
Kalıtsal varyasyonlar; insanlar dışında hayvan, bitki, mantar, protist,
bakteri, arke ve virüslerde de görülür (Görsel 4.6, 7).

Görsel 4.6: İnsanlarda varyasyon Görsel 4.7: Barbunyada varyasyon

CANLILAR 199
VE ÇEVRE