Page 14 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

DOĞAL SİSTEMLER

Azonal Topraklar
Dış kuvvetlerin aşındırıcı etkisi sonucu taşınarak biriktirilen malzemenin ayrışmasıyla oluşan topraklar-
dır. Düzenli horizon yapısına sahip olmayan bu topraklar, genellikle mineral yönünden zengindir.

Alüvyal topraklar, akarsuların taşıdığı malzeme-
nin (alüvyon) delta veya dağ içi ovaları gibi eğimin
az olduğu alanlarda birikmesiyle oluşur. Oldukça ka-
lın ve geçirgen olan bu topraklar, akarsuyun geçtiği
yer lerde anakayanın özelliklerinden etkilenir. Alüv-
yonlar, besin maddesi yönünden zengin ve tarım için
oldukça elverişlidir (Görsel 1.134).

Görsel 1.134: Alüvyal topraklar

Kolüvyal topraklar, eğimli yamaçlarda ayrışan malzemenin sel suları ve yer çekiminin etkisiyle dağların
eteklerinde birikmesi sonucu oluşur (Görsel 1.135). Kumlu ve çakıllı bir yapıya sahip olan bu toprakların su
geçirgenliği yüksek, su tutma kapasiteleri ise düşüktür. Bu toprakları oluşturan kumların erozyonla taşınma-
sı sonucu geride iri malzeme kalır. Bu şekilde oluşan topraklara da litosol (taşlı toprak) denir (Görsel 1.136).

Görsel 1.135: Kolüvyal topraklar Görsel 1.136: Litosol topraklar

Regosoller, volkanlardan çıkan kum boyutundaki
malzeme ile akarsuların oluşturduğu kum depoları
üzerinde oluşur (Görsel 1.137).

Görsel 1.137: Regosoller
114