Page 12 - Coğrafya 12 | 4.Ünite

1 4 2 Kosta Rika’nın Çevre Politikası

Kosta Rika, uyguladığı başarılı çevre politikalarıyla dikkatleri üzerine çekmiş ve Birleşmiş Milletler Kal-
kınma Programı (UNDP) tarafından 2011 yılında sürdürülebilir çevre politikalarında örnek ülke olarak
gösterilmiştir.

Kuzey Amerika Kıtası ülkesi olan Kosta Rika’nın ekonomisi kahve, muz, şeker kamışı gibi tropikal tarım
ürünlerine dayalıdır. Ülkede ekoturizm gelirleri gün geçtikçe önem kazanmaya başlamıştır. Tıbbi cihaz ve
mikroişlemci endüstrisi gelişmiştir.

1940’lı yıllarda ülkenin %70’ini kaplayan zengin orman varlığı beşerî ve ekonomik sebeplerle tahrip ol-
muştur. Kosta Rika, ormansızlaşmanın yol açtığı sel, erozyon ve biyoçeşitliliğin azalması gibi çevre sorun-
ları ile uzun yıllar boyunca karşı karşıya kalmıştır. 1996 yılı itibarıyla ormanların yağmalanmasına yasak
getiren ülke ormansızlaşma ile mücadelede en etkili ülkeler arasına girmiştir. 1983’te ülke yüz ölçümünün
%26’sı orman iken günümüzde bu oran %52’ye çıkmıştır.

Koruma odaklı çevre politikası uygulayan Kosta Rika’da çevre ile ilgili 30’dan fazla yasa (Su, Yaban Ha-
yatı Koruma, Orman, Biyoçeşitlilik, Maden, Ulusal Park Oluşturma vs.) vardır. Çevre politikalarının uygu-
lanmasında çıkarılan yasalarla birlikte okullarda çevre eğitimine önem verilerek toplumda çevre bilincinin
oluşması sağlanmıştır.

Dünyada en fazla biyoçeşitliliğe sahip ülke olan Kosta Rika, ko-
ruma altında en çok toprağı olan ülkelerden de biridir. Ülke top-
raklarının %28’lik bölümü; ulusal park, biyolojik koruma alanı
ve yabani hayat ulusal sığınakları şeklinde idare edilmektedir
(Görsel 1.9).

Kosta Rika hükûmeti, küresel iklim değişimi ile mücadelede de
önemli adımlar atmıştır. Elektrik ihtiyacı, 2017 yılının 300 günü
yenilenebilir kaynaklardan karşılanmıştır. Ayrıca ülke, 2021 yı-
lına kadar ulaşımda fosil yakıt kullanımını sona erdirerek sıfır
karbon salınımını hedeflemektedir. Görsel 1.9: Juan Castro Blanco Ulusal
Parkı, Kosta Rika
1 4 3 Zimbabve’nin Çevre Politikası
Zimbabve, Afrika’da bulunan ve çevre ile ilgili çalışmalarda önde gelen ülkelerden biridir. Ülkede toprak,
su ve hava kirliliği, ormansızlaşma, çölleşme, biyoçeşitlilik kaybı gibi çevre sorunlarına karşı Ulusal Çevre
politikası geliştirilerek öncelikle yasal tedbirler alınmıştır. Çeşitli kaynakların korunması için çıkarılan ya-
salarla çevreye duyarlı alanlar, millî park olarak tanımlanmış ve koruma altına alınmıştır.

Hava kirliliğinin önlenmesinde, atıkların bertaraf edilmesinde, doğal ve kültürel varlıkların korunmasında
kapsamlı yasalar çıkarılması etkili olmuştur. Ayrıca ülke, çevre sorunlarının çözümünde arazi planlaması-
nın ve hızlı nüfus artışının önlenmesi yaklaşımına da sahiptir.

Ülkenin zengin biyoçeşitliliğinin devamlılığına yönelik yaban
hayatını ve doğayı koruma politikaları olumlu sonuçlar vermiş-
tir. Örneğin Zimbabve’nin fil popülasyonu 1981’den beri iki ka-
tına çıkmıştır (Görsel 1.10). Nesli tükenme tehlikesi altında olan
beyaz gergedan, timsah ve vahşi kediler gibi türlerin son yaşam
alanları korumaya alınmıştır.

Zimbabve’nin çevre sorunlarına karşı çözüm bulmasında yerli
halkın politikalara dahil edilmesinin de önemli rolü olmuştur.
Görsel 1.10: Hwange Millî Parkı, Zimbabve

204