Page 48 - Coğrafya 9 | 1.Ünite
P. 48
1. ÜNİTE || DOĞAL SİSTEMLER
B) HAVA DURUMU VE İKLİM
Konuya Başlarken
İnsanlar, hava koşullarının doğrudan ilgilendirdiği günlük etkinliklerini yerine getirmek için yaşa-
dığı alanın hava durumu bilgilerine ihtiyaç duyar ve elde ettiği bilgiler doğrultusunda hareket eder.
Örneğin bir zeytin üreticisinin ilaçlama yapabilmesi ve yaprak gübresi atabilmesi için havanın dur-
gun, zeytinliğini sürebilmesi ve ürününü toplayabilmesi için toprağın kuru olması gereklidir. Üretici
bu faaliyetlerini yapabilmek için gerekli olan anlık hava durumu bilgilerini kullanır.
1. Yaşadığınız çevrede etkili olan hava olayları günlük yaşamınızı nasıl etkiler?
2. 30-40 yıl öncesine kadar insanlar gökyüzüne bakarak o gün meydana gelebilecek hava
olaylarını tahmin ediyordu. Sizce bu tahminleri yaparken nelere dikkat etmiş olabilirler?
Hava Durumu
Dar bir alanda kısa süreli olarak yaşanan atmosfer olaylarına
hava durumu denir. Örneğin şiddetli kar yağışı kara yollarının
birkaç günlüğüne ulaşıma kapanmasına neden olabilir. Bahsedilen
bu durum, uzun yıllar içinde nadiren kar yağışı alan ılıman hava
koşullarına sahip Antalya ve İzmir gibi şehirlerde de oluşabilir.
Anlık hava olaylarını sürekli gözlemleyip ölçen, kaydeden, bütün
ayrıntıları ile inceleyen hava olayları ile ilgili kısa süreli tahminlerde
bulunan bilim dalına meteoroloji adı verilir. Meteoroloji uzmanları;
yer istasyonlarından, meteoroloji balonlarından ve uydulardan elde
ettiği bilgileri ve görüntüleri alır, yorumlar ve kısa süreli (günlük,
haftalık) hava tahminlerini insanlara sunar (Tablo 1.1).
TAHMİN EDİLEN
Sıcaklık C Nem (%)
o
Tarih
En En Hadise En En
Düşük Yüksek Düşük Yüksek
12 Ocak Pazartesi 11 15 84 100
13 Ocak Salı 4 7 78 100
14 Ocak Çarşamba 3 13 70 93
15 Ocak Perşembe 7 13 68 88
16 Ocak Cuma 3 12 70 93
Tablo 1.1: Hava tahmini
Hava durumu tahminleri insanların günlük hayatını ve birçok
ekonomik faaliyetini planlamada vazgeçilmez bir unsurdur. İnsan-
ların cep telefonlarına yüklediği hava durumu programlarını daha
iyi anlamaları, günlük hayatlarını daha doğru planlamaları için hava
olaylarının neyi ifade ettiğini bilmeleri gerekir.
Meteoroloji biliminin elde ettiği anlık verilerin uzun yıllar ortala-
masının coğrafi ortama etkilerini inceleyen bilime klimatoloji denir.
Klimatoloji, coğrafya biliminin alt dalıyken meteoroloji bir mü-
hendislik bilimidir. Meteoroloji, hava olaylarına ait anlık verileri
ilgili kişilere sunarken klimatoloji, anlık verilerin uzun yıllar or-
talamasının etkilerine dair gözlemler yapar ve etkilerini araştırır.
94
ı ı| |ı ı