Page 15 - Felsefe 10 | 3.Ünite

3. ÜNİTE Felsefenin Temel Konuları ve Problemleri

Doğru bilginin mümkün olduğunu düşünen filozoflar ise septiklerin görüşlerini çürütmeye ça-
lışmış ve bu konuda bilgiye sağlam temel teşkil edecek kaynaklar aramıştır. Septik filozoflara karşı
bilginin varlığını savunmaları dogmatik filozofları taraf yapsa da görüşleri itibarıyla birbirlerinden
Uygulama
farklılık gösterirler. Başka bir deyişle dogmatik filozoflar bilginin varlığında uzlaşır ama kaynağı
bakımından ayrışırlar.

Uygulama

Aşağıda verilen bağlantıdaki videoyu izleyip videodan hareketle soruları cevaplayınız.

Ames Odası Videosu

http://kitap.eba.gov.tr/KodSor.php?KOD=6283

Sorular
1. Algı yanılmaları, bilginin doğruluğu için şüphe oluşturur mu? Açıklayınız.
2. Doğru bilgiye nasıl ulaşılabilir?

3.2.1.2. Bilginin Kaynağı
Bilgiler nasıl elde edilmektedir? Bunun araştırılması, bilgi imkânı kadar bilgilerin doğruluk ve
kesinliğinden nasıl emin olunacağıyla da ilgilidir.
Bilginin kaynağına yönelik tartışmaların odağını, insanın bilgiye hangi yetisi veya özelliğiyle
sahip olduğu görüşü oluşturur. İnsana ait olan yeti ve özellikler düşünülecek olursa akıl, duyu ve
sezgi öne çıkar. Bunun farkındalığında olan dogmatik filozoflar, bu yeti ve özelliklerden yola çıka-
rak düşüncelerini ifade etmeye çalışmıştır.
Bu filozofların bazıları bilgilerin temel kaynağı olarak aklı görür. İnsanı diğer canlılardan ayıran
en temel özelliğin akıl olması onları doğrular niteliktedir. Ancak akıl tek başına bilgi oluşturmada
yetkin olmayabilir. Göz görmez, kulak duymazsa yani duyu organları çalışmazsa bilgi nasıl elde
edilebilir? Nitekim bazı filozoflar da bilgilerin kaynağını duyuların oluşturduğunu savunarak akıl-
dan önce duyuyu ileri sürmüştür. Felsefede bilginin kaynağını açıklamak için akıl ve duyunun tek
başına yeterli olamayacağını onların bir arada bilgiye kaynak olabileceğini öne süren de olmuş-
tur. Akıl ve duyunun dışında kaynak arayanlar da yok değildir. Bu düşünürler, bir anda içe doğan
bilgileri akıl ve duyu ile açıklamanın mümkün olmadığından hareket edip insanın sezgiyle bilgi
oluşturduğunu savunmuştur. Başka ihtimaller de olabilir? Hatta hiç söylenmemiş ve daha önce
düşünülmemiş bir kaynak da ileri sürülebilir.

83