Page 19 - Felsefe 10 | 3.Ünite

3. ÜNİTE Felsefenin Temel Konuları ve Problemleri

Uygulama

Uygulama

Aşağıdaki durumları gerçekleştirirken kullandığınız bilgileri düşününüz. Bu bilgileri doğru-
lamak için hangi ölçütlerin kullanılması gerektiğini nedenleriyle beraber boş bırakılan yerlere
yazınız.

1. Meslek seçerken
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

2. Teknolojik bir alet satın alırken
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

3. Bir arkadaş seçerken
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

Tartışalım

Aşağıda verilen metni okuyup metinden hareketle doğruluk ve gerçeklik arasındaki ilişkiyi
tartışınız.

DOĞRULUK VE GERÇEKLİK
Genellikle gündelik hayatta karşımızdakinin bir iddiasını doğru bulmadığımızı belirtmek
istediğimizde “Senin bu sözün yanlış.” dediğimiz gibi “Senin bu sözün gerçek değil.” dediği-
miz de olur ya da daha ilginç bir örnek olarak Amerikan filmlerindeki mahkeme sahnelerinde
tanığa ettirilen yemini verebiliriz: Bu yemin Türkçeye bazen “doğruyu, yalnızca doğruyu söy-
leyeceğime…” bazen ise “ gerçeği, yalnızca gerçeği söyleyeceğime…” şeklinde çevrilmektedir.
Aslında doğrusu birinci yani tanığın yalnızca “doğru”yu söyleyeceğine yemin etmesidir. Çünkü
Tartışalım
“gerçek” asla söylenemez: Gerçek, söylenen şeyin, iddianın konusu olan şeydir ve dış dünyada,
nesnel dünyada bulunur. Örneğin “güneş”, “havanın sıcaklığı”, “yağmur yağması” bir doğru
değildir, bir gerçektir. Ama güneşin var olduğuna, havanın sıcak olduğuna, dışarıda yağmur
yağdığına ilişkin sözümüz, ifademiz “doğru”dur (veya eğer dış dünyada bir güneş yoksa hava
sıcak değilse, yağmur yağmıyorsa “yanlış”tır). O hâlde doğruluk zihinle, zihinde bulunan veya
zihnin ürettiği bir şeyle, teknik bir deyişle “önerme” ile ilgilidir. Bir önerme doğru veya yanlış
olabilir. Buna karşılık gerçeklik veya gerçek olmama önermenin konusu olan şeyle özneye göre
“dıştan” olan şeyle ilgilidir. Kısacası bir şey veya bir olgu doğru veya yanlış olamaz. Daha doğ-
rusu her önerme telaffuz edilir edilmez, bu özelliği bakımından yani bir ses veya bir yazı olarak
gerçektir.
Ahmet ARSLAN, Felsefeye Giriş

87