Page 23 - Felsefe 10 | 3.Ünite

3. ÜNİTE Felsefenin Temel Konuları ve Problemleri

bilgiler doğrulanmış bilgilerdir. İlgili her kişi; onun izlediği yol ve yöntemi kullanarak bu bilgilere
yeniden erişebilir, onun yol ve yönteminin güvenilirlik ve geçerliliğini tekrar sınayabilir. “Metal
ısıtılınca genleşiyor.” bilgisine ulaşılmışsa bir başkası da metali yeterince ısıtarak genleşip genleş-
mediğine bakabilir.
Bilimsel bilgi ve teoriler, hem konusunun değişmesine hem de yeni buluş ve yöntemlerin oluş-
masına bağlı olarak düzeltilebilir veya tamamen reddedilebilir. Bilimsel bilgi, değişime açık olsa
bile ortaya konduğu zaman ve şartlar içinde tutarlıdır. Yeni verilere dayanarak ortaya çıkan yeni
çalışmaların daha iyi açıklama sunabilmesi bilimsel bilgilerin mutlak olmadığını ve bilimin sürekli
değişme, gelişme ve ilerleme hâlinde olduğunu gösterir.
Bilimin ne olduğuna yönelik filozofların çeşitli bakış açıları vardır. Klasik anlamda bilime bakan-
lar, onu tamamen nesnel ve dış ortamdan yalıtılmış bir sistem olarak düşünür. Bilim insanının nes-
nel olması, ön yargısız ve toplumsal değerlerden arınık olarak çalışmasıyla açıklanır. Ancak bilim
insanının değer yargılarından tamamen bağımsız olduğunu söyleyebilmek güçtür. Bilim insanının
yaşadığı toplumun kazanımlarından yararlanarak belli bir olgunluğa gelmesi, toplumsal yararları
gözetmesi, çevre ve diğer canlılara zarar vermemeyi önemsemesi elbette bilim insanının da belli
değerleri olduğunu göstermektedir.
Bilimlerin kendi içindeki ayrışması dikkate alınırsa bunu belirleyen en başta uzmanlık alanları-
dır yani ele aldıkları konuların özelliklerine göre farklı bilim dalları ve uzmanlıklar oluşmuştur. Üç
grupta toplanır: insan bilimleri (sosyal bilimler), doğa bilimleri (fen bilimleri) ve formel (düşünsel)
bilimler.

Bilimlerin Sınıflandırılması

İnsan Bilimleri, Sosyal Doğa ve Yaşam
Bilimler Bilimleri, Fen Bilimleri
• Tarih • Fizik
• Beşeri Coğrafya • Kimya
• Psikoloji • Astronomi
• Sosyoloji • Coğrafya
• Antropoloji • Biyoloji
• Ekonomi
• Siyaset Bilimi

Formel Bilimler
• Matematik
• Mantık

91