Page 34 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 3.Ünite

Bu projeler geliştirilirken dikkat edilen ve uygulamaya konulan en önemli husus toplumu bilinçlendir-
me çalışmalarıdır. Kamu kurum ve kuruluşlarında, özel sektörde, okullarda bilgilendirme ve bilinçlendirme
çalışmaları yapılmaktadır.
Çevre kirliliği tüm dünya ülkelerince ortak sorun kabul edilmiştir. Bu anlamda nükleer enerji santralleri-
nin yapımı kısıtlanmakta, maden arama çalışmaları su ve toprak kirliliğini önlemek amacıyla denetlenmek-
tedir. Ozon tabakasının incelmesi iklim değişikliklerine neden olmakta, bu değişim de buzulları eritmektedir.
Bunun sonucunda ekosistemler bozularak canlılar yaşam alanlarını kaybetmektedir.

Bunları Biliyor musunuz?
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından hazırlanan ve kalıcı özellik göstermesi sebebiy-
le çevre ve insan sağlığını olumsuz etkileyen maddelerin kullanılmasına yasaklama ve sınırlama getiren
kalıcı organik kirleticilere ilişkin Stockholm Sözleşmesi, 17 Mayıs 2004 tarihinde yürürlüğe giren küresel ni-
telikli bir anlaşmadır. Amacı, insan sağlığını ve çevreyi kalıcı organik kirleticilerin zararlı etkilerinden koru-
maktır. Sözleşme kapsamında kalıcı ve organik kirleticilere ilişkin bir ulusal uygulama planı hazırlanması
ve bu planın periyodik olarak güncellenmesi; söz konusu kimyasalların stoklarının ve salınımının azaltıl-
ması veya ortadan kaldırılmasına yönelik önlemlerin alınması ve bu bilgilerin raporlanması, kamuoyunun
bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi ve eğitim faaliyetlerinin yerine getirilmesi görevleri arasındadır.
Toplam 179 ülkenin taraf olduğu Stockholm Sözleşmesi’ni ülkemiz 23 Mayıs 2001’de imzalamış ve 12
Ocak 2010 tarihinden itibaren taraf olmuştur.

Sır a Siz de

Çevre kirliliği ve bu kirliliğin oluşturduğu sonuçlar, ekosistemlerin doğal dengesini bozarak yerel ve küresel boyutta
tüm dünyayı etkisi altına almaktadır. Çevreye yerel ve küresel boyutta zarar veren üretim ve tüketim faaliyetlerinin
neler olduğunu araştırınız. Bu faaliyetlerin yol açtığı çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik çözüm önerileri düşününüz,
fikirlerinizi sınıfça tartışınız.

Çevre kirliliği tüm dünyada önemli bir sorundur. Bu sorunun çözülebilmesi için kirletici kaynakların be-
lirlenmesi, bu kaynakların çeşitliliğinin ve kirlilik boyutunun saptanması gerekir. Biyoloji; çevre kirliliği ile
ilgili sorunlarda kimya, biyokimya, tıp, bilişim bilimleri, matematik ve istatistikle ortaklaşa çalışır. Bu bilimle-
rin çalışmalarını biyoinformatik veriler hâlinde düzenler. Bu verileri çevre mühendisliği, ziraat mühendisliği,
orman mühendisliği ve peyzaj mimarlığı alanlarında kullanarak çevre kirliliğini önlemek için çalışmalar ya-
par. Örneğin çevre mühendisleri bir işletmenin kurulma aşamasında ÇED (Çevre Etkisi Değerlendirme) rapo-
ru hazırlar. İşletmenin kurulmadan önce çevre üzerindeki önemli etkilerinin araştırılıp sunulduğu bu raporda
aynı zamanda işletmeden kaynaklanabilecek çevresel etkiler net bir şekilde gösterilir. Bu şekilde projeler
başlamadan önce gerekli önlemlerin alınması sağlanır. Ziraat mühendisleri, tarım ürünlerinin ve su ürün-
lerinin yetiştirilmesinde kullanılan suların çevre kirliliğindeki etkisini araştırır. Peyzaj mimarlığı da doğal ve
fiziksel çevreyi insan sağlığına uygun hâle getirmeye çalışır. Biyolojik çeşitliliği bozmadan arazi planlaması
yapar. Sürdürülebilirlik amacıyla ekolojik öncelikli projeler üretilmesini sağlar.

3.3.Doğal Kaynaklar ve Biyolojik Çeşitliliğin Korunması

Doğal kaynakların korunması sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Doğal kaynaklarda sürdürülebilir-
liğin sağlanmasıyla biyolojik çeşitlilik korunur. Ayrıca biyolojik çeşitliliğin korunmasında biyokaçakçılığın
önlenmesi, endemik türlerin koruma altına alınması ve gen bankalarının gerekliliği söz konusudur.

3.3.1. Doğal Kaynakların Sürdürülebilirliği
İnsanların hayatını devam ettirebilmesi için ihtiyaç duyduğu, doğada kendiliğinden oluşmuş, oluşum
aşamalarında insan aklının ve tekniğinin herhangi bir etkisi bulunmayan bütün kaynaklara doğal kaynaklar
denir.

126