Page 5 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 2. Ünite
P. 5
Canlılarda Enerji 2.
Dönüşümleri
Ünite
a) Substrat Düzeyinde Fosforilasyon
Yapısında fosfat bulunduran bir substrattan enzimler aracılığı ile bir fosfatın ADP’ye aktarılmasıyla ATP sentez-
lenmesine substrat düzeyinde fosforilasyon denir. Substrat düzeyinde fosforilasyon, oksijenli ve oksijensiz solu-
num yapan tüm canlı hücrelerde gerçekleşen ortak bir olaydır. Görev alan enzimler de ortaktır (Görsel 2.4).
Enzim
O - P P Adenozin
C O
C O P ADP ATP
CH
2 -
Substrat Organik O
molekül C O Ürün
C O
CH
3
Görsel 2.4: Substrat düzeyinde fosforilasyon
b) Oksidatif Fosforilasyon
Organik moleküllerin yıkımıyla veya inorganik moleküllerin oksitlenmesi sonucu açığa çıkan elektronların, elekt-
ron taşıma sisteminde yükseltgenme ve indirgenme reaksiyonları ile taşınması sırasında oluşan enerjiden ATP üretil-
mesine oksidatif fosforilasyon denir. Oksijenli, oksijensiz solunum yapan canlılar ve kemosentez yapan canlılarda
ATP üretiminin çoğu; oksidatif fosforilasyonla elde edilir.
c) Fotofosforilasyon
Klorofil molekülünün ışık enerjisini kullanarak ADP’ye inorganik fosfat eklenmesi yoluyla ATP sentezlemesine
fotofosforilasyon denir. Fotofosforilasyonla sentezlenen ATP molekülü, fotosentezde kullanılır. Fotofosforilasyon,
fotosentez yapan canlıların klorofil bulunduran hücrelerinde ışık varlığında gerçekleşir.
SIRA SİZDE
Metabolik faaliyetlerde kullanılacak enerji ATP’den karşılanır. Bu durumun
hücreye sağladığı avantajlar neler olabilir? Yazınız.
.........................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
67
