Page 40 - Fen Lisesi Fizik 12 | 3. Ünite

3.

ÜNİTE 3.2. ELEKTROMANYETİK DALGALAR
3.2. ELEKTROMANYETİK DALGALAR

Radyo teleskopları, uzaydan gelen radyo dalgala-
rını araştırıp dalgaları inceleyen ve gök cisimleri
hakkında bilgi toplayan teleskoplardır. Çin’in Guiz-
hou (Guizho) eyaletinde bulunan FAST adı verilen
dev teleskop, 30 futbol sahası büyüklüğündedir
(500 m çapında) ve dünyanın en büyük radyo te-
leskobudur (Görsel 3.2.3).

Görsel 3.2.3: FAST radyo teleskobu
Araştırma

1. SETİ Projesi ne için ve hangi tarihte başlatılmıştır? Araştırınız.
2. Türkiye Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevinin (TURAG) kuracağı radyo teleskoplarının yeri
için Antalya-Elmalı ve Karaman-Yazılı bölgelerinin aday olduğu görülmektedir. Bu bölgeler
neden seçilmiştir? Araştırınız. Sonuçlarınızı sınıfta sunum olarak paylaşınız.

Mikrodalga

Mikrodalgalar uzun mesafeli bilgi aktarımında
kullanılabilen elektromanyetik dalgalardır. Mikro-
dalgalar yağmur, kar, sis ve kirli havanın içinden
geçebilir. Boyları mm ve cm basamağında ölçülen
mikrodalgalar elektronik cihazlarla meydana geti-
166 rilir. Mikrodalgalar; hava tahminlerinde, radar sis-
temlerinde, cep telefonlarında ve kablosuz Genel
Ağ erişimlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca arabaların
kendi kendine park etmesini sağlayan sistemlerde
de mikrodalgalardan yararlanılır. Mikrodalga ışına
tutulan yiyeceklerin moleküllerinde hareketlenme
olur. Hareketlenme sonucu sürtünmeden dolayı ısı
enerjisi ortaya çıkar. Görsel 3.2.4’te mikrodalga fırın
ve fırında ısıtılan yiyecek gösterilmiştir.
Görsel 3.2.4: Mikrodalga fırın
Kızılötesi (İnfrared) Işınlar

Kızılötesi dalgalar, dalga boyları milimetreden kü-
çük olan elektromanyetik dalgalardır. Kızılötesi
ışınlar gözle görülmez. Termal kameralar, kızılötesi
ışınları algılayarak görünür ışığa çevirir ve karanlık
ortamlarda görme imkânı sağlar. Görsel 3.2.5’te
gözle görülemeyen kızılötesi ışıkları sıcaklık de-
ğerine göre farklı renklerde görünür ışığa çeviren
termal kamera görüntüsü verilmiştir. Sıcaklık yük-
seldikçe kırmızı renk daha belirgin olur. Kızılötesi
ışınlar; uzaktan kumanda sistemlerinde, meteoro-
loji uydularında, bilinmeyen maddelerin içeriğinin
belirlenmesinde, gıda maddelerinin işlenmesinde,
fiberoptik iletişimde kullanılmaktadır. Dünya’dan
görülebilecek nitelikte ışık yaymayan gök cisimleri Görsel 3.2.5: Kızılötesi kamera ile normal kamera arasın-
kızılötesi ışınlar kullanılarak gözlenmektedir. daki görüntü farkı