Page 10 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite

1.1.5. İyonik Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi
Redoks tepkimelerinin pek çoğu sulu çözeltilerde, iyonlar
arasında gerçekleşir. Sulu çözeltilerde ortamın asitliği ve bazlığı
önemlidir. İyonlar arasında gerçekleşen bu tepkimeleri denkleş-
tirirken iki yöntem kullanılır.

I. Yükseltgenme Basamağı Değişim Yöntemi
a) Asidik Ortamda Gerçekleşen Tepkimenin
Denkleştirilmesi
Bu yöntemle redoks tepkimesi denkleştirilirken şu adımlar
izlenmelidir:

1. Yükseltgenen ve indirgenen maddeler belirlenir.
2. Hidrojen ve oksijen haricindeki atom sayıları eşitlenir.
3. Alınan ve verilen elektron sayıları eşitlenir.
4. Yük denkliğini sağlamak için yükün eksik olduğu tarafa H
+
ilave edilir.
5. Hidrojenin eksik olduğu tarafa yeterli miktarda H 2 O ilave
edilir.
Örnek

H 3 AsO 3 (suda) + MnO 4 -(suda) H 3 AsO 4 (suda) + Mn (suda) redoks tepkimesi asidik or-
2+
tamda gerçekleşmektedir. Tepkimeyi yükseltgenme basamağı değişim yöntemi ile denkleştiriniz.
Çözüm
20 1. Yükseltgenen ve indirgenen maddeler belirlenir.

2e- vermiş / Yükseltgenmiş

3+ 7+ 5+ 2+
H 3 AsO 3 + MnO 4 - H 3 AsO 4 + Mn
5e- almış / İndirgenmiş

2. Hidrojen ve oksijen haricindeki atomlar her iki tarafta eşit olduğu için alınan ve verilen
elektron sayıları uygun katsayılarla çarpılarak eşitlenir.
5 × 2e-

5+
3+ 7+ - H 3 AsO 4 + Mn 2+
H 3 AsO 3 + MnO 4
2 × 5e-

3. Yük denkliğini sağlamak için asidik ortamda yükün eksik olduğu tarafa H ilavesi
+
yapılır.
+ - 5H 3 AsO 4 + 2Mn 2+

5×0+2×(-1) =-2 5×0+2×(+2) =+4
}
6H + 5H 3 AsO 3 + 2MnO 4 }
4. Tepkimenin her iki tarafındaki atomlar sayılır, H eksikliği H 2 O ilavesi ile tamamlanır.

2+
+ - 5H 3 AsO 4 + 2Mn + 3H 2 O
6H + 5H 3 AsO 3 + 2MnO 4