Page 7 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite

Bir redoks tepkimesinde elektron verme yükseltgenme,
elektron alma ise indirgenme olarak tanımlanır. Örneğin meta-
lik sodyum (Na) ve klor gazının tepkimesi sonucunda sodyum
klorür (NaCl) oluşması bir redoks tepkimesidir (Görsel 1.3).

2Na(k) + Cl 2 (g) 2NaCl(k)
e -

Na + NaCl

Cl NaCl
Na 2

e -

Görsel 1.3: NaCl oluşumunun şematik gösterimi

Bu tepkimede her bir sodyum (Na) atomu birer elektronu-
nu klor atomlarına verir. Elektron kaybeden sodyum atomları
sodyum iyonuna (Na ) yükseltgenirken elektron kazanan klor
+
-
atomları klor iyonuna (Cl ) indirgenir (Tablo 1.1).
Tablo 1.1: NaCl bileşiği oluşurken sodyum ve klor atomlarının yükseltgenme ve indirgenmesi

-
Na Na + e Cl 2 + 2e - 2Cl 17
-
+
0
0
Elektron verdi. Elektron aldı.
Yükseltgenme basamağı
Yükseltgenme basamağı arttı.
azaldı.
Kendisi yükseltgendi. Kendisi indirgendi.

Karşısındakini indirgedi. Karşısındakini yükseltgedi.

Örnek
Mg(k) + 2H 2 O(s) Mg(OH) 2 (suda) + H 2 (g) tepkimesinin redoks tepkimesi olup olmadı-
ğını bulunuz.
Çözüm
Öncelikle tepkimenin girenlerinde ve ürünlerinde bulunan her bir elementin yükseltgen-
me basamağı bulunur.
0
2+ 2- +
2-
0
+
Mg(k) + 2H 2 O(s) Mg(OH) 2 (suda) + H 2 (g)
Elementlerin yükseltgenme basamakları tespit edildiğinde magnezyum (Mg) elementinin
yükseltgenme basamağının 0’dan +2’ye yükseldiği, hidrojen (H) elementinin yükseltgenme
basamağının +1’den 0’a düştüğü görülür. Bu tepkimede Mg ve H atomları arasında elektron
alışverişi olmuştur. Bu nedenle söz konusu tepkime bir redoks tepkimesidir.

FEN LİSESİ KİMYA 12