Page 49 - Fizik 10 | 4. Ünite

6. BÖLÜM: KIRILMA

Işığın Şek�l 4.35'tek� paralel yüzlü saydam ortamlardan geç�ş�nde,
K ortamından L ortamına i açısıyla gönder�len ışının L ortamına geç�ş-
te kırılma açısı r olsun. Işın L ortamından tekrar K ortamına geçerken Normal
gelme açısı r olduğu �ç�n Snell Yasası'na göre kırılma açısı i olacak i K
şek�lde geçer. Bu nedenle ışık, gelme doğrultusuna paralel b�r doğ-
rultuda hareket eder. Işığın paralel olarak yer değ�şt�rmes�ne paralel r L
kayma den�r. d r

Paralel kayma m�ktarı (∆x); ortamın kalınlığına (d), i ve r açılarına bağ- K
lıdır. r açısı �se ortamların kırılma �nd�s�ne bağlıdır. Paralel kayma m�k- i ∆x
tarını artırmak �ç�n kayma
Paralel
• d artırılmalı
Şek�l 4.35: Işığın paralel yüzlü b�r
• i artırılmalı madde d�l�m�nde paralel kayması

• r azaltılmalıdır. r y� azaltmak �ç�n n azaltılmalı ya da
1
n artırılmalıdır.
2

Işığın Küresel Yüzeylerden Geçişi

Hava ortamından ve uzantısı küresel yüzey�n merkez�nden geçecek
şek�lde gönder�len ışın küresel yüzeye d�k gel�r (Şek�l 4.36: a). Yüzeye
d�k gelen ışın doğrultu değ�şt�rmeden yüzey� geçerek merkeze ulaşır.
Merkezden geçerek küresel yüzeye gelen ışın da doğrultusunu değ�ş-
t�rmeden yoluna devam eder.

Hava
Normal Normal

O
Cam
O
Hava Cam

a) b)
Şek�l 4.36: a) Hava ortamından küresel cam yüzey�n merkez�ne
gönder�len ışının �zled�ğ� yol b) Hava ortamından küresel cam yüzeye
gönder�len ışının �zled�ğ� yol

Hava ortamından küresel cam yüzeye Şek�l 4.36: b’dek� g�b� gönde-
r�len ışının cam yüzey�ne değd�ğ� noktaya merkezden ç�z�len doğru
yüzey�n normal�d�r. Işın havadan cama geçerken normale yaklaşarak
kırılır ve d�ğer yüzeye ulaşır. Camdan havaya çıkan ışın normalden
uzaklaşarak kırılır.

10. SINIF FİZİK 231