Page 20 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

10. ALIŞTIRMA

Noktasal q 1 , q 2 ve q 3 yüklerinin konumları şekilde gösterilmiştir.

q = +4q q = +2q q = -3q
2
1
3
d 3d
Buna göre
q 2
a) q 2 yükünün elektriksel potansiyel enerjisi kaç k olur?
d
q 2
b) Yük sisteminin elektriksel potansiyel enerjisi kaç k olur?
d
ÇÖZÜM

B) NOKTASAL YÜKLER İÇİN ELEKTRİKSEL POTANSİYEL

+q +q 0 +q +1 C
K d L K d L

a) Pozitif yüklü cisimler b) Pozitif yük ve birim yük

Şekil 2.13: Pozitif yükler ile pozitif ve birim yük

Şekil 2.13.a’da L noktasındaki +q 0 yükü, +q yükünün varlığından dolayı elektriksel potansiyel enerjiye sahiptir.
+q 0 yükü kaldırılıp L noktasına yerleştirilecek pozitif birim yükün (+1 C) sahip olacağı elektriksel potansiyel
enerjiye o noktanın elektriksel potansiyeli denir (Şekil 2.13.b). Elektriksel potansiyel V sembolü ile gösterilir.

Buna göre L noktasının elektriksel potansiyeli
$
k qq 0
V = E P ( V = d ifadesine göre
q 0 q 0

q
V = k d olur.

Elektriksel potansiyelin birimi SI’da volttur ve skaler bir büyüklüktür. Bu nedenle elektriksel potansiyel hesapla-
nırken yükler işaretleriyle birlikte kullanılır.

L noktasının elektriksel potansiyeli V = E P olduğuna göre L noktasına yerleştirilecek herhangi bir q yükünün
q 0
sahip olacağı elektriksel potansiyel enerji E p = q . V olur.

Buna göre elektrik alan içindeki yükün bulunduğu noktada elektriksel potansiyelin yüksek olması, o noktadaki
yükün elektriksel potansiyel enerjisinin de yüksek olduğu anlamına gelmez.

276