Page 52 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Tesla yaptığı araştırmalarda alternatif akım için en uygun gerilimin 240 V, frekansın da 60 Hz olduğu sonucu-
na varmıştır. Tesla’nın frekans için 60 Hz önerisi benimsenmiştir. Bu duruma karşı çıkan Edison, insan sağlığını
öne sürerek alternatif akımın voltajının düşürülüp frekansının yükseltilerek kullanımını desteklemiştir. Ayrıca
110 V gerilim düzeyinde çalışan cihazların değiştirilmesinin oluşturacağı aşırı maliyetler yüzünden değişiklik
yapılmamış ve günümüze kadar Amerika’da 110 V gerilim kullanımı devam etmiştir. 110 V gerilim kullanılması
220 V’a göre daha maliyetlidir. Çünkü aynı güç aktarımı için kullanılan kabloların kesiti arttığından ısı kayıpları
da artmıştır. Alternatif akımın yaygınlaşması ile Avrupa’da, Türkiye’de ve birçok ülkede bir ölçü standardı olması
için gerilim değeri 220 V ve frekansı 50 Hz olarak benimsenmiştir. Elektrikli araçların kullanımı ve verimlilik açı-
sından en uygun frekans aralığı 50-60 Hz arasıdır.
Alternatif akım jeneratörlerinin elektrik üretim verimi, doğru akım jeneratörlerine göre çok büyüktür. Alternatif
akım motorlarının maliyeti ise doğru akım motorlarına göre çok düşüktür ve bu motorlar çok bakım gerek-
tirmez. Bunun yanında doğru akımın da avantajlı olduğu durumlar vardır. Doğru akım motorlarında gerilim
sabit olduğundan devir ayarı ve düzenliliği alternatif akım motorlarına göre daha kolay yapılmaktadır. Doğru
akım motorlarının kullanıldığı yerlerde alternatif akım doğru akıma çevrilerek kullanılmaktadır. Alternatif akım
ile elektroliz olayı ve akü şarjı yapılamaz. Doğru akımın depo edilmesi ve taşınması alternatif akıma göre daha
kolaydır. Aynı gerilim altında doğru akım, alternatif akıma göre can güvenliği açısından daha az tehlikelidir .

65. ALIŞTIRMA

Doğru akım ve alternatif akım konularıyla ilgili aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki ifade-
lerin bazıları doğru bazıları yanlıştır. İlk ifadeden başlayıp ifadelerin doğru ya da yanlış olduğuna
karar vererek yönlendirici okları takip ediniz. Son olarak ulaştığınız çıkışı işaretleyiniz. Unutmayı-
nız, sadece bir çıkıştan çıkabilirsiniz.

ÇÖZÜM

Edison doğru akımın kullanılması için mücadele etmiştir.

Doğru Yanlış

Pil, akü ve dinamo doğ- Altarnatif akım gerilimini yük-
ru akım kaynaklarıdır. seltmek ve düşürmek doğru
akıma göre daha kolaydır.
Doğru Yanlış
Doğru Yanlış
5 6
Elektrik enerjisinin uzak Alternatif akımda gerilimin
mesafelere iletiminde doğru ve akımın yönü ile şiddeti
akım alternatif akıma göre periyodik olarak değişir.
daha verimlidir.
Doğru Yanlış Doğru Yanlış
1 2 3 4

354