Page 50 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Alternatif akım, elektrik santrallerinde çok daha büyük ve çok sayıda alternatörle üretilir. Manyetik alandaki
alternatörler hidroelektrik santrallerde akan suyun mekanik enerjisiyle; termik ve nükleer santrallerde ise buhar
basıncıyla döndürülerek alternatif akım elde edilir. Santrallerde üretilen alternatif akım, insanların kullanımı için
evlere ve iş yerlerine iletim hatlarıyla taşınır. Üretilen elektrik enerjisinin tüketiciye ulaşması sırasında iletim hat-
larında akımın ısı etkisi nedeni ile oluşan enerji kaybının azaltılması hedeflenir. Enerji kaybını azaltabilmek için
santralde üretilen alternatif akımın gerilimi yükseltilir. Santralde üretilen elektriğin gücü sabit kalmak koşulu
ile P = V i $ ifadesine göre gerilim yükseltildiğinde akım düşeceği için enerji kaybı daha az olur. Ayrıca akım
düşeceği için iletim hatlarında daha ince teller kullanılabilir ve bu da iletim maliyetini azalır. Elektrik akımının
uzak mesafelere iletilmesi kolaylaşır.
Büyüklüğü ve yönü sürekli değişen akım ile gerilimin maksimum değerleri, manyetik akının değişim hızına
bağlıdır. Alternatörlerdeki çerçevenin dönme frekansı aynı zamanda alternatif akımın da frekansıdır. Kullanılan
alternatif akımın frekansı ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir.

ARAŞTIRMA KONUSU
? Ülkemizde alternatif gerilimin etkin değeri 220 V, frekansı ise 50 Hz’tir. Farklı ülkelerin elektrik şebeke-
lerinde kullanılan gerilim ve frekans değerlerini araştırınız. Tabloda verilen ülkelerin gerilim ve frekans
değerlerini karşılarına yazınız. Bu değerlerin birbirinden farklı olmasının sebeplerini sınıf ortamında
paylaşınız.

Ülke Gerilim (V) Frekans (Hz)
Azerbaycan
Venezuela
Fransa
Kanada
Avustralya

63. ALIŞTIRMA

Üniversite öğrencisi Mert, öğrenci değişim programı ile Kanada’ya gitmiştir. Türkiye’den getirdiği bil-
gisayar ve cep telefonunu buradaki şebekeye bağladığında şarj edemediğini fark etmiştir.
Cihazlar bozuk olmadığına göre bu olayın sebebi ne olabilir?
ÇÖZÜM

64. ALIŞTIRMA

Alternatif akımın
I. Yönü ve şiddeti zamanla değişir.
II. Bir frekansı vardır.
III. Elde edilmesi manyetik akı değişimi ilkesine dayanır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?
ÇÖZÜM

352