Page 12 - Fizik 12 | 3.Ünite

3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ

Oluşan g�r�ş�m ç�zg�ler�n�n özell�kler� aşağıda ver�lm�şt�r.

1. Merkez doğrusuna göre s�metr�k ve eş�t sayıdadır.
2. Kaynaklar üzer�nde ve kaynakların dışında gözlenmez.

3. Ardışık b�r dalga katarıyla düğüm ç�zg�s� arasındak� uzaklık, oluş-
turulan dalgaların dalga boyunun 1 katıdır.
4
4. Ardışık �k� dalga katarı ya da �k� düğüm ç�zg�s� arasındak� uzaklık,
oluşturulan dalgaların dalga boyunun 1 katıdır.
2
5. Ç�zg� sayısı kaynaklar arası uzaklık �le doğru, dalgaların dalga
boyu �le ters orantılıdır.

G�r�ş�m desen� üzer�nde seç�len b�r noktaya, özdeş kaynaklardan gelen
dalgaların aldığı yolların farkına yol farkı (∆S) den�r. Yol farkı seç�len
noktanın hang� g�r�ş�m ç�zg�s� üzer�nde olduğunun bel�rlenmes�ne yar-
dımcı olur.

1. düğüm Merkez 1. düğüm
1. dalga katarı çizgisi doğrusu çizgisi 1. dalga katarı
2. düğüm çizgisi 2. düğüm çizgisi
2. dalga katarı 2. dalga katarı
A 3. düğüm çizgisi
3. düğüm çizgisi
D
C
B λ
λ
K K
1 2
Şek�l 3.5: G�r�ş�m desen� üzer�nde bazı noktalar ve A noktası �ç�n yol farkı

G�r�ş�m desen� üzer�nde seç�len bazı noktaların K ve K dalga kay-
1
2
naklarına uzaklıkları λ c�ns�nden �fade ed�l�rse I. dalga katarı üzer�n-
dek� A noktasının K kaynağına uzaklığı 4λ, K kaynağına uzaklığı
2
1
3λ dır (Şek�l 3.5).
A noktasının yol farkı ∆S = AK - AK den ∆S = 4λ - 3λ = λ dır.
2
1
2. dalga katarı üzer�ndek� B noktasının K kaynağına uzaklığı 1,5λ,
1
K kaynağına uzaklığı 3,5λ dır.
2
Yol farkı ∆S = BK - BK den ∆S = 3,5λ - 1,5λ = 2λ olur.
1
2
Bu açıklamalardan yola çıkılarak “Desen üzer�nde seç�len b�r noktanın
kaynaklara olan uzaklıkları arasındak� fark, dalga boyunun tam kat-
ları �se seç�len nokta, dalga katarı üzer�nde b�r noktadır. Bu tam sayı,
kaçıncı dalga katarı üzer�nde olduğunu göster�r.” şekl�nde çıkarımda
bulunulab�l�r.

1. düğüm ç�zg�s� üzer�ndek� C noktasının K kaynağına uzaklığı
1
2λ, K kaynağına uzaklığı 2,5λ dır. Yol farkı ∆S = CK - CK den
2
1
2
∆S = 2,5λ - 2λ = 1 λ olur.
2
116 12. SINIF FİZİK