Page 16 - Fizik 12 | 3.Ünite

3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ

Işık dalgalarında g�r�ş�m olayı �lk kez 1801 yılında Thomas Young
(Tamıs Yang) tarafından ortaya konulmuştur (Görsel 3.8). Young, yap-
tığı deneyde ışık ışınlarının uygun koşullarda b�rb�r�yle g�r�ş�m yaptığını
göstererek ışığın dalga doğasını açıklamıştır.

Işık
demet�

S 1

Görsel 3.8: Thomas Young
(Tems�l� resm�)
S 2

Engel Engel

Ekran
Şek�l 3.6: Young deney�
Karanlık b�r odada hava ortamında yapılan Young deney�nde ışık
ışınları tek yarıklı b�r engelden geçerek S ve S yarıklı engele ulaşır
1
2
(Şek�l 3.6). Aynı anda çalıştırılan �k� ışık kaynağı g�b� davranan bu �k�
yarıktan geçen ışık ışınları, ekranda aydınlık ve karanlık saçaklar oluş-
turur (Şek�l 3.7).

A 0
Merkezî
aydınlık saçak
Şek�l 3.7: Işığın ç�ft yarıkta g�r�ş�m desen�

Oluşan tüm saçakların gen�şl�ğ� aynıdır. Yarıkların orta d�kmes� üze-
r�nde ve gen�şl�ğ� d�ğer saçakların gen�şl�ğ� �le aynı olan merkezî aydın-
lık saçak (A ) oluşur. Merkezî aydınlık saçağın �k� tarafında s�metr�k ola-
0
rak karanlık ve aydınlık bölgeler sıralanır. Aydınlık bölgelere aydınlık
saçak, karanlık bölgelere karanlık saçak den�r.

Ardışık �k� aydınlık ya da karanlık saçak arasındak� mesafeye saçak
gen�şl�ğ� den�r. Saçak gen�şl�ğ� ∆x sembolüyle göster�l�r (Şek�l 3.8).

3. karanlık 2. karanlık 1. karanlık 1. karanlık 2. karanlık 3. karanlık
saçak saçak saçak saçak saçak saçak

2. aydınlık 1. aydınlık A 1. aydınlık 2. aydınlık
0
saçak saçak Merkezî saçak saçak
aydınlık saçak

Şek�l 3.8: Işığın ç�ft yarıkta g�r�ş�m desen�nde saçak gen�şl�ğ�

Saçak gen�şl�ğ� kullanılan ışığın reng�ne yan� dalga boyuna (λ)
bağlıdır. Işığın dalga boyu büyüdükçe saçak gen�şl�ğ� büyür.

120 12. SINIF FİZİK