Page 17 - Fizik 12 | 4.Ünite

1. BÖLÜM: ATOM KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ

Modern atom teor�s�nde elektron yörüngeler�nden bahsed�lmez.
Elektronun yer� tam olarak b�l�nmemes�ne karşın elektronun bell�
b�r zaman aralığında nerede bulunab�leceğ� olasılığı açıklanab�l�r
(Şek�l 4.14). Modern atom teor�s�nde yörünge yer�ne atom orb�tal� ter�m�
kullanılır. Orb�taller elektronların bulunma �ht�mal�n�n yüksek olduğu
bölgelerd�r.

Şek�l 4.14: H�drojen atomunun n = 2 durumu �ç�n elektronun bulunma
olasılığını gösteren noktalı graf�k
H�drojen atomu �ç�n Schrönd�nger denklem� çözümünde elektronların
bulunab�leceğ� enerj� düzeyler� ve buna karşılık gelen dalga fonks�yon-
ları üç kuantum sayısıyla göster�l�r. Bu sayılar elektronların atomdak�
Araştırınız
dağılımlarını açıklar. Baş kuantum sayısı, açısal momentum kuantum Araştırınız
sayısı ve manyet�k kuantum sayısı atom orb�taller�n�n ve bu orb�tal- Bohr atom model� �le modern
lerde yer alan elektronların bel�rlenmes�nde kullanılır. Ancak bazı gaz atom teor�s�n� karşılaştırarak
atomlarının spektrum ç�zg�ler�nde görülen alışılmışın dışındak� b�r görü- modern atom teor�s�n�n öne-
nümü açıklamak �ç�n dördüncü b�r kuantum sayısına �ht�yaç duyulmak- m�n� ve nükleer f�z�ğe katkılarını
tadır. Sp�n kuantum sayısı olarak b�l�nen dördüncü kuantum sayısı �le araştırınız. Araştırma sonucunu
elektronların davranışı açıklanır. arkadaşlarınızla paylaşınız.

Atomdak� elektronların dağılımı ve bulunab�leceğ� enerj� düzey� dört
tane kuantum sayısıyla �fade ed�l�r. Kuantum sayıları;

1. Baş kuantum sayısı (n): Elektronun a�t olduğu kabuğu ya da
enerj� sev�yes�n� bel�rt�r. Yörünge numarası olarak da b�l�n�r.

2. Açısal momentum kuantum sayısı (ℓ): Elektron bulutlarının
şek�ller�n� ve şek�l farkı neden� �le enerj� sev�yeler�nde nasıl
ayrılmanın olab�leceğ�n� bel�rtmek �ç�n kullanılan kuantum
sayısıdır.

3. Manyet�k kuantum sayısı (m ): Manyet�k alan etk�s�nde kalan
ℓ
orb�taller�n uzaydak� yönel�m b�ç�m�n� bel�rlemek �ç�n kullanılır.

4. Sp�n kuantum sayısı (m ): Elektronların çek�rdek etrafında dö-
s
nerken aynı zamanda kend� eksenler� etrafında da döndüğünü
bel�rlemek �ç�n kullanılır.

1925 yılında Wolfgang Paul� (Volfge�n Pavl�, 1900-1958) elektronların
kuantum sayılarıyla �lg�l� çok öneml� b�r �lkey� ortaya koymuştur. Paul�
dışlama �lkes� olarak b�l�nen bu �lkeye göre aynı yerde, aynı anda �k�
elektron bulunamaz.

12. SINIF FİZİK 161