Page 12 - Fizik 12 | 4.Ünite

4. ÜNİTE: ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYOAKTİVİTE

Uyarılmış b�r h�drojen atomunda elektron temel hâle dönerken yapab�-
leceğ� ışımalar ser�ler hâl�nde gruplandırılır. Oluşturulan ser�ler�n �s�m-
ler�, bu ç�zg�ler� �lk araştıran b�l�m �nsanlarının �s�mler�ne atfen ver�lm�şt�r
(Şek�l 4.11).
Enerji (eV)
İyonlaşma
n = ∞
n = 7
n = 6
n = 5 H Pfund
n = 4 γ serisi
γ H Bracket
n = 3 β Paschen serisi (Kızılötesi bölge)
β H α serisi
n = 2
Balmer serisi (görünür bölge)
α
n = 1
0 Lyman serisi (morötesi bölge)
Şek�l 4.11: Uyarılmış b�r h�drojen atomunda elektronların temel
hâle dönerken oluşturduğu ser�ler
Uyarıldığı sev�yeden b�r elektron n = 1 sev�yes�ne �n�yorsa yapılan
ışıma Lyman ser�s�nde olur. Lyman ser�s�nde yapılan fotonların enerj�-
ler� büyük olduğundan elektromanyet�k dalga spektrumunun morötes�
bölges�ne karşılık gel�r.
Uyarılmış atomdak� elektronun uyarıldığı sev�yeden n = 2 enerj� sev�-
yes�ne yapılan geç�şler Balmer ser�s�n� oluşturur. Bu ser�de yayınlanan
fotonlar görünür ışık bölges�nded�r.
Geç�ş yapılan son enerj� sev�yes� n = 3 olan ışımalar Paschen ser�s�,
son enerj� sev�yes� n = 4 olan ışımalar Bracket ser�s� ve son enerj� sev�-
yes� n = 5 olan ışımalar Pfund ser�s� olarak adlandırılır. Bu üç ser�de
de yapılan ışımalar elektromanyet�k dalga spektrumunda kızılötes�
bölgeye karşılık gel�r. Yapılan ışımaların semboller� Şek�l 4.12’de ver�l-
m�şt�r.

Bohr Atom Modelinin Eksiklikleri

Rutherford atom model�n�n açıklayamadığı durumlara açıklık get�r�lme-
s�ne rağmen bu modelde bazı eks�kl�kler vardır.

• Bohr model�ne göre elektronun açısal momentumunun en küçük
h
değer� 2π d�r. Ancak gerçekte açısal momentumun en küçük
değer� sıfırdır.

• Bohr model� atomların kend� aralarında nasıl etk�leşt�kler�n� ve
bu etk�leş�mler�n madden�n f�z�ksel ve k�myasal özell�kler�n� nasıl
etk�led�ğ�n� açıklayamamıştır.
• Bohr atom model�, h�drojen ve tek elektrona sah�p atomlar �ç�n
başarı �le uygulanmıştır. Ayrıca tek elektrona sah�p �yonlar �ç�n de
+
+2
(He , L� ) Bohr atom model� kullanılab�l�r. Ancak çok elektronlu
atomların özell�kler�n�n açıklamasında eks�k kalınmıştır.

156 12. SINIF FİZİK