Page 4 - Fizik 12 | 4.Ünite

4. ÜNİTE: ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYOAKTİVİTE
Görsel 4.2: Robert Andrews M�l�kan
(1868-1953)
 İzleyerek Öğreniniz
Thomson ve Rutherford atom
modeller�n� �zlemek �ç�n
karekoddan yararlanınız.
148 12. SINIF FİZİK
Thomson’ın model�ne göre atomlar
-10
• Çapı yaklaşık 10 m mertebes�nde olan küre şekl�nded�r. Poz�t�f
yüklü madde �le tam doludur. Negat�f yüklü elektronlar, atomu
nötr tutacak şek�lde küre �ç�nde homojen b�r şek�lde harekets�z ve
gömülü olarak bulunur.
Milikan’ın Yağ Damlası Deneyi
e
Thomson’un m oranı tay�n�nden sonra Robert Andrews M�l�kan (Rabırt
Andrev M�l�kan) (Görsel 4.2), yer çek�m�n�n etk�s�nde ve düzgün b�r
elektr�k alan �çer�s�nde bulunan yüklü b�r yağ damlasının hareket�n�
�nceleyerek elektronun yükünü ölçmek �ç�n Şek�l 4.2’dek� deney düze-
neğ�n� hazırlamıştır.
Yağ damlası Odacık
püskürtücüsü
Yağ damlaları
F
E
X-ışınları
m⋅g Mikroskop
Şek�l 4.2: M�ll�kan’ın yağ damlası deney�
Yüklü yağ damlacıklarına etk�yen elektr�ksel kuvvet (F ) �le ağırlığını
E
(mg$ ) dengelemek suret�yle yaptığı “Yağ damlası” deneyler� sonu-
cunda elektronun yükünü ölçmüş, poz�t�f ya da negat�f yüklü tüm mad-
deler�n yükler�n�n, elektronun yükünün tam katları olduğunu gösterm�ş-
e
t�r. Thomson’un bulduğu m oranı kullanılarak b�r elektronun kütles�n�
de hesaplamıştır.
Rutherford Atom Modeli
1909 yılında Hans Ge�ger (Hans G�ger) ve Ernest Marsden (Örnıs
Marsden) Rutherford’un önerd�ğ� atomun yapısını �ncelemeye başla-
mışlardır. 1911 yılında altın levha �ç�nden geç�r�len alfa parçacıklarının
büyük çoğunluğunun h�çb�r sapmaya uğramadığını, çok küçük b�r m�k-
tarının saptığını veya saçıldığını, bazılarının �se ger� döndüğünü göz-
lemlem�şlerd�r (Şek�l 4.3). Rutherford bu ver�lerden hareketle atomun
�ç yapısında büyük m�ktarda boş alan bulunduğu bu alanın merkez�nde
�se artı yük taşıyan oldukça ağır fakat küçük b�r çek�rdeğ�n olduğu
sonucuna varmıştır.
Altın levha Altın levha içerisinden geçen
Tespit edici α parçacıkları
ekran
α parçacıkparçacıkparçacıkparçacıkparçacıkparçacıkparçacıkparçacıkparçacıkparçacık Sapan
kaynağı Geri yansıyan α parçacığı
α parçacığı
Şek�l 4.3: Rutherford saçılma deney�