Page 4 - Fizik 9 | 4.Ünite

4.1 İŞ, GÜÇ VE ENERJİ

Bu Bölümde Öğrenilecek
Anahtar Kavramlar

İş
Güç
Enerji

Buhar gücü çok eskilerden beri bilinmektedir. On altıncı yüzyıl
sonlarına doğru icat edilen ve hâlen kullanılmakta olan düdüklü
tencereler buhar gücünün ve yüksek basıncın faydalı uygulamala-
rından biridir. Sonraki yıllarda mühendis ve fizikçi olan James Watt
(Ceyms Vat) kendisine tamir etmesi için verilen bir buhar makinesini
onarıp randımanını arttırır. 1781 yılına gelindiğinde Watt icat ettiği
mekanik aletler sayesinde buhar gücüyle bir tekerleğin dönme ha-
reketini sağlar. Bir döneme imza atan bu buluş sayesinde birçok iş
kolu sanayileşmeye doğru gider. İnsan ve hayvan gücünün yanında
etkisiz olduğu düşünülen buhar gücü ile çalışan motorlar sanayileş-
menin simgesi olur. Buhar makinelerinden önce en ağır işlerde atlar
kullanılmaktadır. Bu nedenle Watt, buhar makinesinin ne kadar etkili
bir icat olduğunu alıcılara anlatabilmek için "beygir gücü" ifadesi-
ni kullanır. Beygir gücü günümüzde genellikle otomobil ve elektrik
motorlarının güçlerinin belirlenmesinde kullanılan bir güç birimidir.
Wattʼın ölümünden sonra soyadı, güç birimi olarak kullanılmıştır.

Bir öğrenci, okul bahçesinde omzunda çantası varken dolaşsa
çanta üzerinde iş yapmış olur mu?
Negatif iş olur mu?
Beygir gücü ne demektir?

Bu soruların ve konuyla ilgili akla gelebilecek diğer soruların ce-
vaplarına ünitenin bu bölümünde yer verilecektir. İş, enerji, güç kav-
ramları ve bu kavramların birbirleriyle ilişkisi öğrenilecektir.

164 ENERJİ ENERJİ