Page 9 - Fizik 9 | 4.Ünite

SIRA SİZDE 3

Yatay zeminde durmakta olan cisme, yatay zemine paralel uygulanan 20 Nʼlık kuvvetle
60 cm yol aldırılıyor.
Buna göre kuvvetin cisim üzerinde yaptığı iş kaç J olur?

Bir cisme birden fazla kuvvet etki ederse cisim üzerinde
yapılan iş nasıl hesaplanır?

Bir cisme birden fazla kuvvet etki ediyor ve cisim Şekil 4.1.5ʼteki
gibi hareket ediyorsa yapılan iş iki ayrı yoldan hesaplanabilir.

F =5 N
1
F =4 N F =12 N
F =3 N 3 net
2

∆x=10 m
Şekil 4.1.5: Birden fazla kuvvetin etkisiyle yer değiştiren cismin hareket yönü
1. yol: Cisme etki eden her kuvvetin yaptığı iş ayrı ayrı hesapla-
nır. Büyüklükleri şekilde verilen F , F ve F kuvvetlerinin yaptıkları
1 2 3
işler sırasıyla W , W ve W olmak üzere,
1 2 3
W 1 = F .D x W 2 = F .D x W 3 = F .D x
1
2
3
W 1 = 5.10 = 50J W 2 = 3.10 = 30J W 3 = 4.10 = 4 J
bulunur. Cisim üzerinde yapılan iş, her kuvvetin yaptığı işin toplan-
masıyla elde edilir:

W =W +W +W
net 1 2 3
W =50+30+40=120 J
net
İş skaler bir nicelik olduğundan yapılan iş tüm işlerin aritmetik
toplamıdır.
2. yol: Cisim üzerinde yapılan net işi hesaplamanın diğer yolu,
net kuvvetin yaptığı işi hesaplamaktır. Bu durumda önce net kuvvet
bulunur, daha sonra iş hesaplanır. Net kuvvetin büyüklüğü

F net = F 1 + F 2 + F 3
F net = 5 + 3 + 4 = 12 N

şeklindedir. Net kuvvetin yaptığı iş

W net = Fnet .xD
W net = 12.10 = 120J

olarak bulunur.

ENERJİ 169