Page 16 - Fizik 9 | 6.Ünite

örnek soru çözüm

Yüksüz K ve L elektroskopları, üzerinde N anah- M çubuğu K elektroskopuna dokunduruldu-
tarı bulunan iletken tel ile birbirine bağlanmıştır. ğunda negatif elektrik yükü ile yüklenen K’nin
M N yaprakları açılır.
N anahtarı kapatıldığında K’den L’ye yük ge-
çişi olur. K’nin yaprakları biraz kapanır. L’nin
K L
yaprakları açılır.

Önce negatif yüklü M çubuğu, K’nin topuzuna
dokundurulup uzaklaştırıldıktan sonra N anahtarı
kapatıldığında K ve L elektroskoplarının yaprakla-
rının hareketi nasıl olur?

SIRA SİZDE 6

I II
I II

K L
Yalıtkan sap

Şekil I Şekil II
Birbiri ile temas hâlindeki iletken I ve II numaralı kürelere Şekil I’deki gibi pozitif yüklü çubuk
yaklaştırılıyor. Çubuk uzaklaştırılmadan, küreler yalıtkan saplarından tutularak birbirinden ayrı-
lıyor. I numaralı küre nötr K elektroskopuna yaklaştırılırken II numaralı küre nötr L elektrosko-
puna dokunduruluyor.
Son durumda K ve L elektroskop yapraklarının yük işareti ne olur?

Bir cismin yükünün cinsi belirlenmek istenildiğinde yüklü
elektroskop kullanılır. Yüklü cisim, yükü bilinen bir elektroskopa
yaklaştırılarak yaprakların hareketi gözlemlenir.
Yüklü elektroskopun yaprakları Şekil 6.1.16’daki gibi açıktır.
Elektroskopa cisim yaklaştırıldığında yapraklar hareket ediyorsa
cisim yüklü demektir. Yaprakların Şekil 6.1.16’daki gibi biraz daha
açılması yapraklardaki yük miktarının arttığını gösterir. Bu durum
ancak cisim ile elektroskopun aynı cins elektrik yükü ile yüklü olması
durumunda gerçekleşir. Elektroskopun yük cinsi biliniyorsa cismin
yükü de belirlenmiş olur.

Şekil 6.1.16: Aynı cins elektrik yükü ile yüklü cisim ve elektroskop

278 ELEKTROSTATİK