Page 4 - Fizik 9 | 6.Ünite
P. 4
6.1 ELEKTRİK YÜKLERİ
Bu Bölümde Öğrenilecek
Anahtar Kavramlar
Elektrik yükü
Birim yük
Elektrikle yüklenme
Yük korunumu
İletken
Yalıtkan
Yük dağılımı
Elektriksel kuvvet
Elektrik alanı
Robert Jemison Van de Graaff (Rabırt
Ceymsın Van dö Graf) tarafından 1929 yılın-
da icat edilen VDG (Van de Graaff) jenaratörü
Ankara’daki Feza Gürsey Bilim Merkezi gibi
pek çok bilim merkezinde sergilenmektedir. Statik elektrik üreten
bu jeneratörde basit bir elektrik motoru, iki silindirik makara etrafına
sarılmış yalıtkan kayışın dönmesini sağlar. Hareket sırasında kayış
ile silindirler elektrikle yüklenir. Silindir üzerinde biriken yükler, küre-
de bulunan bir iletken aracılığıyla kürenin iç yüzeyine iletilir. İletken
küreye aktarılan yükler, kürenin yüzeyine dağılır. Jeneratör çalıştı-
rıldığı sürece kürenin yüzeyinde yük birikmeye devam eder. Küreye
temas edilmesi durumunda elektrik yükünün bir bölümü temas eden
kişiye aktarılır. Aynı cins elektrik yükü ile yüklenen saç telleri birbirin-
den uzaklaşır ve kişinin saçları kabarır.
Elektrostatik kalkan nedir?
Arabadan inerken gerçekleşen elektrik çarpması nasıl engelle-
nir?
Yıldırım düşmesi durumunda en güvenli yer neden arabanın
içidir?
Bu soruların ve konuyla ilgili akla gelebilecek diğer soruların
cevaplarına ünitenin bu bölümünde yer verilecektir. Elektrikle yük-
lenme çeşitleri üzerinde durulacak, iletken ve yalıtkan malzemele-
rin özellikleri açıklanacaktır. Yükler arasındaki etkileşim kuvvetinin
bağlı olduğu nicelikler belirlenecektir.
266 ELEKTROSTATİK
