Page 7 - Fizik 9 | 6.Ünite

Yün parçasına sürtülen iki plastik ya da ipek kumaşa sürtülen
iki cam çubuk birbirine yaklaştırıldığında çubuklar birbirini iter (Şekil
6.1.2). Bu deney aynı elektrik yükü ile yüklenen cisimlerin birbirini
ittiğini göstermektedir.

Yün kumaş

İpek kumaş
Plastik çubuklar Cam çubuklar
Eksi yüklü Artı yüklü
plastik çubuklar cam çubuklar

Şekil 6.1.2: Aynı yüklü cisimlerin birbirini itmesi

Yün parçasına sürtülmüş plastik çubuk ile ipek kumaşa sürtülmüş
cam çubuk birbirine doğru yaklaştırıldığında ise Şekil 6.1.3 a’daki
gibi birbirini çeker. Benzer olay Şekil 6.1.3 b’de görüldüğü gibi yün
kumaşla plastik çubuk veya ipek kumaşla cam çubuk arasında
da gözlemlenir. Bu durum zıt elektrik yükü ile yüklenen cisimlerin
birbirlerini çektiğini göstermektedir. Cisimlerin birbirine uyguladıkları
itme kuvveti ve çekme kuvvetinden dolayı doğada birbirinden farklı
iki cins elektrik yükünün varlığı kesinlik kazanır.

Plastik çubuk Cam çubuk
İpek kumaş
Yün kumaş

(a) (b)

Şekil 6.1.3 (a): Plastik çubuk ile cam çubuğun birbirini çekmesi
Şekil 6.1.3 (b): Yün kumaş ile plastik çubuğun, ipek kumaş ile cam çubuğun birbirini çekmesi

Bu deneyin sonucu aynı elektrik yükü ile yüklü cisimler bir-
birini iter, zıt elektrik yükü ile yüklü cisimler birbirini çeker biçi-
minde özetlenebilir.

ELEKTROSTATİK 269