Page 8 - Fizik 9 | 6.Ünite

Araştırınız

Fotokopi makinelerinin ve lazer yazıcıların çalışma
prensibini araştırınız.

2. Dokunma ile Elektriklenme
Dokunma ile elektriklenmede birbirine temas ettirilen iletken ci-
İletkenlerde hareketli simler arasında elektron geçişi olur. Sistemde var olan toplam yük,
yükler elektronlardır. sistemi oluşturan cisimler arasında paylaşılır. Biri yüksüz, diğeri yük-
Pozitif elektrik yükle- lü ya da ikisi de yüklü cisimler dokunma ile elektriklendirilebilir.
rinin hareket ediyor- Negatif yüklü iletken bir çubuk, nötr bir metal küreye
muş gibi düşünülmesi Şekil 6.1.4’teki gibi temas ettirildiğinde çubuktan küreye elektron
yalnızca matematiksel geçişi olur. Elektron kaybeden çubuğun yükü azalır, yük işaretinde
hesaplamalarda kolay- değişiklik olmaz.
lık sağlar. Her ikisi de negatif yükle yüklenen cisimler birbirini iter. Bu ne-
denle küre, negatif elektrikle yüklendiğinde Şekil 6.1.5’teki gibi çu-
buktan uzaklaşır.

Şekil 6.1.4: Negatif yüklü iletken çubuğun metal Şekil 6.1.5: Temas sonrasında kürenin çubuktan
küreye temas ettirilmesi uzaklaşması

örnek soru çözüm

İpek kumaşa sürtülen cam çubuk pozitif elektrik
yükü ile yüklenir. Çubuğun küreye temas
Cam çubuk ettirilmesi ile pozitif elektrik yüküyle yüklenen
küre çubuktan uzaklaşır.

İpek kumaş

Şekil I Şekil II
İpek kumaşa Şekil I’deki gibi sürtülen cam
çubuk; tavana yalıtkan iple asılmış, yüksüz ve
iletken küreye Şekil II’deki gibi temas ettirildiğin-
de küre nasıl hareket eder?

270 ELEKTROSTATİK