Page 6 - Fizik 9 | 6.Ünite

Elektrik ile yüklenmemiş (yüksüz, nötr) cisimler birbirlerine
yaklaştırıldığında itme ya da çekme gözlenmez (Şekil 6.1.1).

Yüksüz Yüksüz
plastik çubuklar cam çubuklar

Şekil 6.1.1: Elektrik ile yüklenmemiş cisimlerin birbirlerine yaklaştırılması

6.1.2 ELEKTRİKLE YÜKLENME ÇEŞİTLERİ

Elektron sayısı proton sayısına eşit olan atoma yüksüz (nötr)
atom adı verilir. Cisimler çok sayıda atomdan oluşur. Yüksüz atom-
lar gibi toplam elektron sayısı, toplam proton sayısına eşit olan ci-
simler de yüksüzdür. Yüksüz bir cismin proton ve elektronları ara-
sındaki yük dengesinin yani eşitliğin bozulması sonucunda cisim
elektrikle yüklenir.
Cisimlerin elektrikle yüklenme çeşitleri şemada gösterilmiştir.

Elektriklenme Çeşitleri

Meraklısın a Temas ile Elektriklenme Etki ile Elektriklenme
Bilgi

Sürtünme ile Dokunma ile
Elektriklenme Elektriklenme

1. Sürtünme ile Elektriklenme
Bulutlar çok küçük su damlacık-
ları ve buz kristallerinden oluş- Sürtünme ile elektriklenmede birbirine sürtülen cisimler arasında
muş kümelerdir. Bulut içinde ve elektron alışverişi gerçekleşir. Elektron alan cisimde negatif yük faz-
çevresinde meydana gelen hava lalığı oluşurken elektron veren cisimde negatif yük azalır. Elektron
akımları, bulutların sürtünme ile veren cisimde pozitif yük fazlalığı, elektron alan cisimde de negatif-
elektriklenmesine neden olur. yük fazlalığı oluşur. Yün kumaş ve plastik çubuk örneğinde olduğu
Bulutlarda biriken statik elektrik gibi elektron veren cisim pozitif, alan cisim negatif elektrikle yüklenir.
uygun şartlarda aniden boşalır.
Bu yük boşalması iki bulut ara- Sürtünme ile elektriklenen cisimler, eşit miktarda ve zıt elektrik
sında ise şimşek, bulut ile yer yükü ile yüklenir. Elektron alan cisim -q yükü ile yüklenirken elektron
arasında ise yıldırım adı verilir. veren cisim +q yükü ile yüklenir. Cisimlerin sürtünmeden önceki ve
sonraki yük toplamları eşittir.

268 ELEKTROSTATİK