Page 70 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 33
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 10
2. ÜNİTE : KALITIMIN GENEL İLKELERİ > 10.2.1. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Kavram : Homozigot, Heterozigot
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MOR ÇİÇEKLİ BEZELYE BEYAZ ÇİÇEK AÇTI 20 dk.
Çalışmanın Amacı Homozigot ve heterozigot kavramlarını örneklerle açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Ali, anneannesinin bahçeye ektiği bezelyelerin mor çiçeklerini çok beğendi. Hasat zamanı bu bezelye-
lerden tohum alarak evde yetiştirmeye karar verdi. Saksıya mor renkli çiçek açtığını düşündüğü bezelye
tohumlarını ekti ve sulayarak büyümelerini bekledi. Bezelyeler çimlendi, büyüdü ve nihayet çiçek açmak
üzere tomurcuklar oluştu.
Ali sabırsızlıkla mor renkli çiçeklerin açmasını bekliyordu ancak bir sabah uyandığında bezelyelerin beyaz
çiçekler açtığını gördü ve çok şaşırdı. Okula giderek biyoloji öğretmenine bu durumun nedenini sordu.

Görsel 1: Mor renkli bezelye çiçeği Görsel 2: Beyaz renkli bezelye çiçeği

Biyoloji öğretmeni Ali’ye şu açıklamayı yaptı: “Diploit (2n) kromozomlu canlılarda bir karakterle ilgili an-
neden ve babadan gelen iki gen bulunur. Bu genler bazı bireylerde aynı alellere bazı bireylerde ise farklı
alellere sahip olabilir. Bir karakter için aynı alellere sahip canlılara “homozigot (arı döl, saf döl )”, farklı
alellere sahip canlılara ise “heterozigot (melez, hibrit)” denir. Anneannenin mor çiçek açan bezelyeler-
den verdiği tohumlarda fenotipte olmayan bir özellik, senin yetiştirdiğin bezelyelerde ortaya çıkmış.” Bu
açıklamanın ardından öğretmeni, Ali’ye “Sence bu durum nasıl gerçekleşmiş olabilir?” sorusunu yöneltti.
Ali, mor çiçekli bezelyelerin heterozigot olduğu ve bezelyelerde beyaz çiçek renginin çekinik olarak ta-
şındığı cevabını verdi.

Sorular:

1. Aşağıda verilen tabloyu bezelyelerde mor renk alel için “M”, beyaz renk alel için “m” harfini kulla-
narak uygun şekilde doldurunuz.

Çiçek Rengi Homozigot Genotip Heterozigot Genotip

Mor çiçek

Beyaz çiçek

67