Page 92 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 44
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 10
2. ÜNİTE : KALITIMIN GENEL İLKELERİ > 10.2.1. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Kavram : Eş Baskınlık
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi, Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerisi

Çalışmanın Adı EŞ BASKIN 20 dk.
Çalışmanın Amacı Eş baskınlığı açıklayabilme.
Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Siyahi bir insanla beyaz bir insanın çocuklarının derilerinde bazı kısımların siyah, bazı kısımların
beyaz olduğunu hiç görmemişsinizdir. Fakat başka bir canlıda, örneğin bir ineğin kürkünde, hem siyah
hem de beyaz renkli kıllar olduğuna rastlamışsınızdır. Bu iki canlıdaki renk farklılığının sebebi ne
olabilir?

P

Siyah Beyaz

F1

Siyah-Beyaz

F2

Siyah Beyaz
Siyah-Beyaz

Deri ve kürk rengi örnekleri dışında canlılarda görülebilen farklı kalıtım durumlarından birisi de kan
gruplarıdır. Aşağıda verilen iki aile örneğini inceleyiniz:

00 (0) AA (A) A0 (A) B0 (B)

A0 (A) A0 (A) B0 (B) 00 (0) AB (AB)

0 grubu bir anne ile A grubu bir babanın çocuklarının Bu aile örneğinde ise A grubu anne ve B grubu babanın
hangi kan grubuna sahip olabilecekleri düşünülerek genotiplerinden 4 farklı genotipe ve fenotipe sahip
çaprazlama yapılırsa A grubuna sahip çocuklarının bireyler ortaya çıkmıştır. Bu örnekte A ve B alelinin
olacağı görülür. Bu duruma sebep olan şey yan yana gelmesi ile ortaya çıkan AB fenotipinin
alellerden birinin diğerine baskın olmasıdır. A aleli görülmesinin sebebi ne olabilir?
0 aleline baskındır. Bu yüzden yalnızca A0 genotipi
vardır ve bu da A fenotipi hâlinde görünür.

89