Page 93 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
44 BİYOLOJİ 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

Mendel, bezelyeler ile yaptığı deneyler sonucunda bazı sonuçlara ulaşmıştır. Yaptığı çalışmalar 20.yy
başlarından bu yana kalıtımın temelini oluşturmaktadır. Örneğin bezelye bitkisinde mor çiçek rengi aleli
beyaz çiçek rengi aleline baskındır. Bu yüzden popülasyonda ortaya çıkma olasılığı daha fazladır. Fakat
ilerleyen yıllarda yapılan çalışmalarla farklı kalıtımsal özellikler ortaya çıkmıştır. Bu özelliklere “Mendel
Dışı Kalıtım” ismi verilmiştir. Eş baskınlık, pleiotropizm, eksik baskınlık, epistazi, poligenik kalıtım
terimleri bu özelliklerden bazılarıdır. Eş baskınlıkta aleller heterozigot olacak şekilde etkileştiğinde farklı
fenotipler görülmektedir.

Sorular:
1. Eş baskınlık kavramını kendi cümlelerinizle tanımlayarak ders kitabınızdaki tanımla karşılaştırınız.

Sizin tanımınız Ders kitabındaki tanım Değerlendirme

2. Az bilinen bir kan grubu olan M-N kan grubu, antijenleri antikor oluşumuna neden olmaz. Bu neden-
le kan nakillerinde dikkate alınmaz. Kalıtımsal olarak M ve N alelleri de eş baskınlık özelliği göster-
mektedir. Genotipleri MN, MN olan bireylerin çocuklarının sahip olabileceği kan gruplarını çaprazla-
ma yaparak tabloda gösteriniz.

Oluşabilecek genotipler

Oluşabilecek fenotipler

3. Kan grupları A0 MN genotipinde bir anne ile B0 NN genotipinde bir babanın çocuklarından
AB - MN genotipine sahip olanların A – N fenotipine sahip olanlara oranını bulunuz.

90
Hazırlayan: Feyza Tuba EROĞLU