Page 47 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
21 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

b) Sizce farklı edebî dönemlerde farklı adlar almalarına rağmen bu şiirlerdeki konu ortaklığını
devam ettiren unsur nedir? Açıklayınız.

2.
KOŞUK KOŞUK KOŞUK
Tünle bile köçelim Yigitlerig işletü Bulnar mini öles köz
Yamar suvin keçelim Yıgaç yemişırgatu Kara mengiz kızıl yüz
Terngik suvin içelim Kulan keyik avlatu Andın tamar tükel tuz
Yuwga yagi uvulsun Badram kılıp avnalım Bulnap yana ol kaçar
(…) (…) (…)

GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİ GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİ GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİ

Geceleyin göçelim Gençleri çalıştıralım, işe (O) baygın göz(ler) beni
ve Yamar Suyu’nu geçelim. koşalım. avlıyor
Onların kaynak sularından (Onlara) meyva ağaçlarını (ve üzerinde) kara benler (bulu-
içelim; silktirelim (ve meyva nan o) pembe yüz (beni tutsak
zayıf düşman (elimizde iyi- toplatalım), ediyor).
ce) ufalansın, azalsın! yaban eşekleri ve yaban Bütün güzellik(ler) ondan
hayvanları avlatalım. damlıyor (sanki);
(Böylece, günlerce) bayram (beni) tutsak ediyor, sonra da
edelim, avunup eğlenelim! kaçıp gidiyor!

(Metinler, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Türk dili ve edebiyatı öğretmeni Zeynep Hanım, 10/A sınıfında İslamiyet Öncesi Türk şiirinin
özelliklerini anlattıktan sonra etkileşimli tahtadan yukarıdaki koşuk metinlerini yansıtır. Daha sonra
öğrencilerden birer koşuk örneği yazmalarını ister ve onlara 10 dakika süre verir. Süre sonunda
Zeynep öğretmenin yaptırmak istediği çalışmayla ilgili bazı öğrencilerden gelen tepkiler aşağıdaki
tabloda verilmiştir. Doğru bulduğunuz görüşleri (  ) işareti ile belirtiniz.

Öğrenciler Görüşler 
Ayşe “Süre yeterli değil.”
“İslamiyet’in kabulünden önceki döneme özgü bir şiir türü olduğu için günümüz
Tuna
şartlarında koşuk yazılamaz.”
Karekod
Alanı Ahmet Selim “Günümüz Türkçesiyle böyle bir şiir dili oluşturmak imkânsız.”
Asıl karekodlar
yerleştirildikten sonra “Göçebe kültürü ya da avcılığı tecrübe etmediğimiz için bunlarla ilgili duygu ve
kalıptaki görseli siliniz. Defne
Asıl karekodda çerçeve düşüncelerimizi dile getirecek birikime sahip değiliz.”
konturu olmayacak.
“Bu şiirler bizim şiir diye bildiğimiz metinlerden çok farklı, estetik beğeni uyandıra-
Oğuz
cak bir ifade tarzına sahip değil.”
Sinan “Bu şiirleri bugünün sanat anlayışıyla değerlendirmek doğru olmaz.”
“Şiirlerin hece ölçüsüyle ve dörtlükler hâlinde söylenmiş olması işimizi kolaylaştırdı.
Eda
Bunlar, Türk edebiyatının sonraki dönemlerinde de devam eden bilindik özellikler.”
“Ben bir koşuk örneği yazdım fakat bunu ritmik hareketler ve müzik eşliğinde oku-
Barış
mak gerek.”

44
Hazırlayan: Hatice EROĞLU ÖRS