Page 108 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
63 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
3. ÜNİTE : DALGALAR > 3.3. Su Dalgası
Kavram : Dalga Tepesi, Dalga Çukuru
Genel Beceriler : Problem Çözme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi, Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi

Çalışmanın Adı YAPRAKLAR 10 dk.
Çalışmanın Amacı Su dalgaları üzerindeki yaprakların konumundan yola çıkarak dalga tepesi ve dalga çukuru kavramlarını açıklayabilme.

Yönerge: Metinden faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Bir ağacın aynı dalında arkadaş olan iki yapraktı onlar. Sonbaharda kuruyup bir su birikintisine düşmüş-
lerdi. Birlikte su yüzeyinde durgun bir şekilde beklerken uzaktan şarkı söyleyen bir çocuk sesi duydular.
Sesinin şiddetinin artmasından kendilerine doğru yaklaştığını anlıyorlardı.

Çocuk su birikintisinin kıyısına gelip parmağıyla suya birkaç
kez dokunduğunda bir anda su yüzeyinde dairesel dalgalar
oluşmuştu (Görsel 1).

Görsel 1: Su dalgaları üzerinde yapraklar

Yapraklar yukarı aşağı hareket etmeye başlamışlardı. İki
A
arkadaş oluşan dalgaları yakından görmek istedi. Ağaç
dalından düşen A yaprağı dalga üzerindeki en üst noktaya
(tepe), B yaprağı da en alt noktaya (çukur) geldi (Görsel 2).
B

Görsel 2: Dalgaların ve yaprakların yerinin yandan görünüşü

Bir süre sonra A yaprağı aşağı inip dalga çukuruna gelirken B yaprağı da yukarı çıkarak dalga tepesine
gelmişti. Dalgalar çocuktan uzaklaşarak ilerlemeye devam etmesine rağmen yapraklar uzaklaşmıyor,
sadece yukarı aşağı hareket ediyorlardı. Çocuk bu olayları gözlemlerken su birikintisinin dibine baktığın-
da oluşan dalgaların şeklindeki aydınlık ve karanlık bölgeler de dikkatini çekmişti. Dalga tepelerinin ışığı
topladığını, dalga çukurlarının ise ışığı dağıttığını biliyordu.

Sorular

1. Metinden hareketle dalga tepesi ve dalga çukuru kavramlarını nasıl açıklarsınız?

106
Hazırlayan: Seçil YILMAZ