Page 107 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FİZİK 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 62
3. ÜNİTE : DALGALAR > 3.3. Su Dalgası
Kavram : Dalga Tepesi, Dalga Çukuru
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı TEPE - ÇUKUR 10 dk.
Çalışmanın Amacı Dalga tepesi ve dalga çukuru kavramlarını ayırt edebilme.
Yönerge: Aşağıdaki metinden faydalanarak soruları cevaplayınız.

TEPE - ÇUKUR
Dalgaların oluşması için ortamda bir titreşim hareketi ya da sarsıntı meydana gelmelidir.
Aşağıda Şekil 1’de denge durumunda olan gerdirilmiş ideal bir yay, Şekil 2’de ise denge durumunda
olan kap içerisinde su verilmiştir.

Denge
Konumu

Denge
Konumu
Şekil 1 Şekil 2

Titreşim hareketi sonucu her iki ortamda periyodik dalgalar oluşturulmuştur. Aşağıdaki Şekil 3 ve Şekil
4'te bu periyodik dalgaların anlık görünümü verilmiştir. Şekil 3 ve Şekil 4'te verilen yay ve su dalgaları
enine dalgalardır.

Ses ise boyuna dalgadır. Ses dalgalarının bir ortamda ilerlemesi animasyon olarak Şekil 5’te verilmiştir.

A E
K O

B D F
L N P
C G
M R
sıkışık yer seyrek yer
Şekil 3 Şekil 4 Şekil 5

Sorular

1. Şekil 3’teki K ve O noktaları ile Şekil 4’teki A ve E noktaları dalga tepesi olarak isimlendirilir. Şekil-
lerdeki bu noktalardan yola çıkarak dalga tepesi kavramını nasıl açıklarsınız?

2. Şekil 3’teki M ve R noktaları ile Şekil 4’teki C ve G noktaları dalga çukuru olarak isimlendirilir.
Şekillerdeki bu noktalardan yola çıkarak dalga çukuru kavramını nasıl açıklarsınız?

3. Dalga tepesi ve dalga çukuru kavramları Şekil 5'te ses dalgalarının hangi bölgelerine karşılık gelir?

105
Hazırlayan: Musa ÖZCAN