Page 12 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
4 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : ELEKTRİK VE MANYETİZMA > 1.1. Elektrik Akımı, Potansiyel Farkı ve Direnç
Kavram : Potansiyel Farkı
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi, Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi

Çalışmanın Adı SEVİYE 15 dk.
Çalışmanın Amacı Potansiyel farkını sıcaklık ve yükseklik farkı ile ilişkilendirerek açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda potansiyel farkını açıklayan metin verilmiştir. Verilen metinden yararlanarak soruları
cevaplayınız.

SEVİYE
Fizik öğretmeni tahtaya potansiyel farkı kavramını yazarak öğrencileri iki gruba ayırmış ve onlardan bu
kavramla ilgili araştırma yapmalarını istemiştir.
Birinci grup: Potansiyel farkını 9. sınıfta öğrendikleri ısı alışverişi olayının koşuluyla ilişkilendirmiş ve ısı
alışverişinin gerçekleşebilmesi için ilk sıcaklıkların farklı olması gerektiğini söylemişlerdir.

Isı akış yönü

Şekil 1’de K cisminin sıcaklığı T , L cisminin sı-
K
caklığı T ’den büyük olduğundan ısı akışının K
K cismi L Cismi L
cisminden L cismine doğru gerçekleşeceğini
T T
K L belirtmişlerdir. Sıcaklık farkının olmadığı durum-
larda ısı akışının gerçekleşemeyeceğini ifade
T > T etmişlerdir.
K L
Şekil 1

İkinci grup: Potansiyel farkını 9. sınıfta öğrendikleri durum potansiyel enerjisiyle ilişkilendirmiş ve yer-
den yükseklik farkı olmayan cisimlerin serbest bırakıldıklarında hareket edemeyeceklerini belirtmişlerdir.
Hareketin olabilmesi için cisimlerin yerden belli bir yükseklikte serbest bırakılması gerektiğini söylemiş-
lerdir.
m
Y
Şekil 2’de x cismi yer seviyesinde olduğu için hareket
etmezken y cismi yerden h kadar yüksekte olduğundan
y
serbest bırakıldığında bu cismin yere doğru hareket
m h y
edeceğini belirtmişlerdir. Birim yükün, iletken üzerinde
X h = 0
x bir noktadan başka bir noktaya getirmek için elektriksel
yer
kuvvetlerin yaptığı iş olduğunu belirtmişlerdir.
Şekil 2

Öğretmen, grupların bu açıklamalarından sonra tahtaya Şekil
V
3’teki devreyi çizerek lambanın ışık verebilmesi için lambanın
A
uçları arasında bir potansiyel farkının olması ve bunu oluştur-
mak için de devreye bir üreteç olan pilin bağlanması gerek-
tiğini belirtmiştir. Ayrıca üretecin iki ucunun potansiyellerinin
eşitlenmesi durumunda lambanın söneceğini söylemiştir. Pil

Şekil 3

Karekod
Alanı
Asıl karekodlar
10 kalıptaki görseli siliniz.
yerleştirildikten sonra
Asıl karekodda çerçeve
konturu olmayacak.