Page 161 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FİZİK 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 95
4. ÜNİTE : OPTİK > 4.3. Yansıma
Kavram : Yansıma
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı NASIL GERÇEKLEŞİR? 15 dk.
Çalışmanın Amacı Yansıma kanunlarını görme olayı ile ilişkilendirerek açıklayabilme.

Yönerge: Metinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

NASIL GERÇEKLEŞİR?

Görme olayı, ışık kaynağından çıkan ışık taneciklerinin maddelerin yüzeyine çarpması ve bir kısmının
ya da tamamının göze ulaşması sonucunda gerçekleşir. Işık taneciklerinin bir ortam içerisinde yansıtıcı
bir yüzeye çarpıp yön ve doğrultu değiştirdikten sonra geldiği ortama yansıması ile insanlar, kuşlar,
otomobiller gibi birçok varlık görülür. Bu olaylar gerçekleşirken ışınlar Görsel 1’deki gibi bir ışık kayna-
ğından veya Görsel 2’deki gibi ışığı yansıtan nesneler üzerinden gelir.

Görsel 1: Işık kaynağı Görsel 2: Işığı yansıtan cisimler

Cisimlerin yüzeyinden yansıyan ışınlar düzgün veya dağınık olarak yansır. Işınlar bir nesneden geldiğin-
de ve düzgün yüzeyden yansıdığında, nesnenin optik olarak elde edilmiş kopyası olan bir adet görüntü
oluşturur. Bu sayede ışığın böyle bir yüzeyden yansımasıyla bir doğa manzarası ve bu manzaranın
durgun su yüzeyindeki yansıması görülmektedir. Yansıtıcı yüzey pürüzlü ise yansıyan ışınlar pürüzlü
yüzey tarafından çeşitli doğrultularda yansıtılır. Dalgalı su yüzeyi ve buzlu cam gibi yüzeylerde dağınık
yansıma, cisimlerin görüntülerinin bulanık görülmesine neden olur.

Günlük hayatta ışığın kaynaktan çıkarak gelmesi, nesnelerin yüzeylerinden yansıması ve göze ulaş-
ması her ne kadar farkında olunmayan bir olaylar zinciri olsa da ışığın bu hareketinin yapılan deneyler
sonucunda belli kurallara göre gerçekleştiği ortaya konulmuştur. Işığın bu hareketinin aşağıdaki şekilde
temsilî olarak verilen doğrusal su dalgalarının engelden yansıması ile benzer özellikler gösterdiği görül-
müştür. Bu kurallar yansıma kanunlarıdır.

Normal (N) Yansıyan dalgaların
Gelen dalgaların ilerleme doğrultusu
ilerleme doğrultusu
K L

K L
L K
L K
a a

Doğrusal engel

Şekil: Doğrusal su dalgalarının doğrusal engelden yansıması
159