Page 32 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
17 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : ELEKTRİK VE MANYETİZMA > 1.2. Elektrik Devreleri
Kavram : Elektrik Enerjisi
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı KILIKTAN KILIĞA GİREN ENERJİ 15 dk.
Çalışmanın Amacı Elektrik enerjisini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Bir okulda Enerji Tasarrufu Haftası sebebiyle öğrenciler tarafından hazırlanan çeşitli etkinlikler yapılmaktadır.
Bu etkinliklerden biri de konusu elektrik enerjisi olan bir seminerdir. Seminere dinleyici olarak katılan öğren-
ciler ve öğretmenler, konferans salonunda toplanır. Semineri veren konuşmacı “Evlerimizde kullandığımız
cihazların çalışmasını sağlayan şey nedir?” sorusuyla sunumuna başlar. Ardından sözlerine şöyle devam eder:
“Enerji, çağdaş fen ve mühendislikte en önemli fizik kavramlarından biridir. Günlük hayatta enerjiyi; toplu ta-
şıma ve ısınma için yakıtla, aydınlanma ve elektrikli aletlerde elektrikle hatta tükettiğimiz yiyeceklerle eşdeğer
olarak düşünürüz. Gerçekte bunlar enerjiyi tanımlamazlar, sadece bir işlevi yerine getirmek için enerji dediği-
miz bir şeyle yani bir cismin iş yapma yeteneği ile sağlanır*. Enerji tanımında yer alan iş ise bir cismin hareket
doğrultusu boyunca üzerine etkiyen kuvvetin uygulama noktasının belirli bir miktar hareket etmesidir. Elektrik
enerjisi kavramını bu bilgilerle açıklamak istersek o zaman elimizde bir kuvvet bir de yer değiştirme olması ge-
rekir. Günlük hayatta elektrik enerjisi, saçımızı taradığımızda veya yün bir kazak çıkardığımızda statik elektrik
ya da şimşeğin çakması sonucu boşalan elektrik akımı şeklinde sıkça karşımıza çıkar. Peki, hayatımızın hemen
hemen her alanında olan elektrik enerjisini doğrudan kullanabilir miyiz ya da uzun süreli depo edebilir miyiz?
Bugünkü teknolojiyle maalesef hayır! Elektrik enerjisi cep telefonu ya da diz üstü bilgisayar gibi cihazlarda
pillerden oluşan bataryalarla elde edilir. Klima gibi cihazlarda ise nükleer, hidroelektrik ve termik santralleri
bunlara ek olarak yenilenebilir enerji kaynakları aracılığıyla karşılanabilen elektrik enerjisi, bir elektrik devresi
tarafından çekilen ve tüketilen enerjiyi açıklar.”

* Serway, R. A., & Beichner, R. J. (2016). Fen ve Mühendislik İçin Fizik 1. (K. Çolakoğlu, Çev.) Ankara: Palme Yayıncılık.

Sorular

1. Sizce enerji ile eşdeğer tutulan yakıt, elektrik ve yiyecek yerine hangi tür enerji düşünülmelidir?

2. “Elektrik enerjisi kavramını bu bilgilerle açıklamak istersek o zaman elimizde bir kuvvet bir de yer
değiştirme olması gerekir.” cümlesi ile iletken tel üzerindeki atomlar ilişkilendirildiğinde elektrik ener-
jisinin ne tür bir enerji olduğunu söyleyebilirsiniz?

3. Bataryalar, nükleer, hidroelektrik ve termik santralleri ile yenilenebilir enerji kaynakları düşünüldü-
ğünde elektrik enerjisi kavramını nasıl tanımlarsınız?

30
Hazırlayan: Şeyda BOZARSLAN