Page 27 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FİZİK 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 14
1. ÜNİTE : ELEKTRİK VE MANYETİZMA > 1.2. Elektrik Devreleri
Kavram : İç Direnç
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı ELEKTRİK AKIMININ SÜRTÜNME KATSAYISI: İÇ DİRENÇ 10 dk.
Çalışmanın Amacı İç direnç kavramını ifade edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden faydalanarak soruları cevaplayınız.

ELEKTRİK AKIMININ SÜRTÜNME KATSAYISI: İÇ DİRENÇ

Geçmişte piller bu kadar çok kullanılmazken günümüzde teknolojinin de gelişmesiyle artık hayatımızın
birçok alanında yer almaktadır. Cep telefonları, tabletler, saatler, uzaktan kumandalı oyuncaklar vb. ci-
hazlar pil ile çalışmaktadır. Bu cihazların pil ile çalışmasından yola çıkan bir 10. sınıf öğrencisi aşağıdaki
basit elektrik devresini kurarak pillerin devreye sağladığı potansiyel farkı gözlemler.

Aşağıdaki Görsel 1’de anahtarların ikisi de açık iken lambalar ışık vermemektedir ve üretecin uçları
arasındaki potansiyel fark 3,20 V olarak ölçülmüştür. Görsel 2’de anahtarlardan birisi kapatıldığında bir
lamba ışık vermektedir ve üretecin uçları arasındaki potansiyel fark 3,00 V olarak ölçülmüştür. Görsel
3’te anahtarların ikisi de kapalı iken lambaların ikisi de ışık vermektedir ve üretecin uçları arasındaki
potansiyel fark 2,80 V olarak ölçülmüştür.

Görsel 1 Görsel 2 Görsel 3

Üç elektrik devresi de 10 dakika boyunca gözlemlenmiştir. Görsel 1’de kullanılan pilin sıcaklığının de-
ğişmediği, Görsel 3’te kullanılan pilin sıcaklığının Görsel 2’de kullanılan pilin sıcaklığından daha fazla
arttığı gözlenmiştir.

Sorular

1. Düzeneklerde kullanılan pillerin sıcaklığının farklı miktarlarda artmasının nedeni ne olabilir?

2. Düzeneklerde ölçülen potansiyel farkın birbirinden farklı olmasının nedeni ne olabilir?

3. Bütün pillerin yapıldığı malzemenin cinsine göre bir iç direnci vardır. Metinden yaptığınız çıkarımla
iç direnç kavramını nasıl açıklarsınız?

25
Hazırlayan: Musa ÖZCAN